TÜRKİYE SÜPREM KONSEYİ İLE İLK SÖZLEŞMENİN İMZALANMASI
Türkiye Büyük Mason Mahfili ile Eski ve Kabul Edilmiş İskoç Riti Türkiye Süprem Konseyi arasında ilk konkordatonun (sözleşmenin) düzenlenmesi için 22 Haziran 1966 tarihinden itibaren çalışmalara başlayan her iki Masonik kuruluştan 6 kardeşimizin 11 Ağustos 1966 tarihinde yaptıkları son konkordato kurulu çalışmasında, kardeşlerin üzerinde anlaştıkları taslağın yetkili karar organlarında görüşülmesine karar verildi. Türkiye Büyük Mason Mahfili Yönetim Kurulunun, 3 Eylül 1966 günü yapılan toplantısında kabul edilen konkordato taslağının, 15 Ekim 1966 tarihinde yapılacak Genel Kurulun onayına sunulması kararlaştırıldı. 2 Ekim 1966 tarihinde toplanan Türkiye Süprem Konseyinde kabul edilen konkordato taslağının onaylandığı, 5 Ekim 1966 tarihinde Türkiye Büyük Mason Mahfiline bildirildi.
15 Ekim 1966 tarihinde Türkiye Büyük Mason Mahfili Genel Kurulunda onaylanan konkordato, Türkiye Büyük Mason Mahfili ile Türkiye Süprem Konseyi arasında imzalanan ilk konkordato olarak Türk Mason tarihinde yerini almıştır.
TÜRKİYE BÜYÜK MASON MAHFİLİNDE AYDINLANAN İLK KARDEŞLER
Türkiye Büyük Mason Mahfili kurulduktan sonra ilk aydınlanma töreni 22 Kasım 1966 tarihinde Helikon Locası'nda yapıldı.
Muzaffer Falay, Yılmaz Ertem ve Ferhan Kut kardeşlerimiz obediyansımızda ilk mason sanı alan kardeşler oldular.
TÜRKİYE BÜYÜK MASON MAHFİLİNDE, SONSUZ DOĞUYA UĞURLADIĞIMIZ İLK KARDEŞLER
Henüz ilk kuruluş yılımız olmasına rağmen aramızdan iki kardeşimizi sonsuz doğuya uğurladık. İzmir'de Namık Kemal Locası üyesi Lütfi Kantarcı kardeşimiz ve İstanbul'da Özgür Locası üyesi Adil Yurdakul kardeşimiz, Türkiye Büyük Mason Mahfilinin kuruluşunda gösterdikleri çaba ile her zaman anılarımızdaki yerlerini koruyacaklardır.
TÜRKİYE BÜYÜK MASON MAHFİLİ'Nİ TANIYAN İLK BÜYÜK LOCA
17 Aralık 1967 tarihinde yapılan Fransa Büyük Locası Genel Kurulunda Türkiye Büyük Mason Mahfilinin tanınmasına karar verilmiş ve Türkiye Büyük Mason Mahfilini Fransa Büyük Locasında temsil etmek üzere muhadenet (dostluk) kefili olarak eski Büyük Şansölyeleri (sekreter) Georges Richard Kardeş teklif edilmiştir.
Türkiye Büyük Mason Mahfili ise, Fransa Büyük Locasının, Türkiye Büyük Mason Mahfiline muhadenet (dostluk) kefili olarak Osman Edip Şeydi Kardeşi teklif etmiş ve her iki obediyansın da onaylaması ile bu iki kardeşimizin de temsilcilikleri kabul edilerek resmi ilişkilerimiz başlatılmıştır. 16 Aralık 1968'de ise, Fransa Büyük Locası tarafından Türkiye Büyük Mason Mahfiline "Tesis Beratı" verildi.
KURULUŞ SONRASI İLK DEFA SAYIN LOCALARA NUMARA VERİLMESİ VE DÜZENLENEN İLK DİPLOMALARIMIZ
1968 yılında localara numara verilerek Büyük Locanın kuruluş beratı ve mühürleri, yeni şekilleri tespit edilmek suretiyle hazırlanıp bastırılmıştır. Loca numaraları ise şöyle düzenlendi; Bir numara Feza Locasına, iki Namık Kemal Locasına, üç Helikon Locasına, dört Ar Locasına, beş Nar Locasına, altı Özgür Locasına ve yedi Murat Locasına verildi
Büyük Üstat Osman Edip Şeydi kardeşimizin kızı, değerli ressamlarımızdan Sevin Şeydi tarafından grafik dizaynı yapılarak yeniden düzenlenen ve bastırılan üstat diplomaları, dağıtılmak üzere localara gönderildi.
MASON DERGİSİNİN YAYIN HAYATINA BAŞLAMASI
Üç ayda bir Türkiye Süprem Konseyi tarafından yayınlanmakta olan "Türk Mason Dergisi" gerek şekil ve gerekse içerik bakımından yenilenerek, son çıkan 77. sayısından itibaren daha büyük boyutta ve daha fazla sayfa adedinde olması için çalışma başlatıldı ve 1970 yılı Şubat ayında çıkarılacak sayısının tekrar 1 numaradan başlatılması ve derginin adının "Mason Dergisi" olarak değiştirilmesi kararı alındı.
KURULUŞUMUZDAN SONRA ÇALIŞMALARA ZORUNLU ARA VERİLMESİ
1970 yılında çıkan olaylar nedeniyle ülkede sıkıyönetim uygulaması başlatılmış ve bu da Masonik çalışmalara ara verilmesine neden olmuştur.
Locaların planlanmış olan çalışma programları uygulanamamış, yeni kardeşlerin katılımını sağlayacak aydınlanma törenleri yapılamamış, derece yükseltme ve geçiş törenleri aksamıştır. 1971 yılında istanbul, Ankara ve İzmir'de uygulanan sıkıyönetim nedeniyle tüm derneklerin çalışmaları belirli bir zaman dilimi içerisinde durduruldu. Türkiye Büyük Mason Mahfilinin çalışmaları da bu durdurmadan etkilenmiş ve Mayıs
1971 ile Ekim 1971 tarihleri arasında dernek çalışmaları yapılamamıştır.
DERNEK ADININ BAŞINDAKİ TÜRKİYE SÖZCÜĞÜNÜN NEDEN KALKTIĞI
1973 Yılında dernek adlarının başında Türk ve Türkiye sözcüklerinin kullanılması kısıtlandığı için 1966 yılında Türkiye Büyük Mason Mahfili olarak tescil edilmiş olan dernek adımız, zorunlu olarak Büyük Mason Mahfili olarak değiştirilmiş ve tekrar Türkiye sözcüğünün kullanılabilmesi için Ankara'da gereken yerlerle görüşmeler yapılmasına rağmen bir sonuç alınamamıştır.
KURULUŞUMUZDAN SONRA ANT KÜRSÜSÜNDEN KUTSAL KİTAPLARIN KALDIRILMASI İÇİN YAPILAN İLK TEKLİF VE DAHA SONRAKİ GELİŞMELER
24 Şubat 1974 günü Büyük Üstat ve Büyük Görevlilerin seçildiği Genel Kurulda Kemal Soydan kardeş ilk defa, laik bir ülke olmamız nedeniyle yemin için ant kürsüsü üzerine üç dinin kutsal kitaplarının konulmasına gerek kalmadığını bu nedenle kürsünün üzerinden kutsal kitapların kaldırılması gerektiğini söyledi. Bazı kardeşlerin bu öneriye karşı çıkmaları üzerine konu Genel Kurul delegelerinin görüşlerine açıldı. Yapılan görüşmeler sonucunda her üç kutsal kitabın da ant kürsüsü üzerinde kalmasının uygun olacağına karar verildi.
30 Kasım 1975 günü Genel Kurulda söz alan Vedat Yeğinsü Kardeşin, ant kürsüsünde yer alan üç dinin kutsal kitaplarının artık tamamen kaldırılmasının gerektiği, devletin adliyesinde bile yemin için herhangi bir dinin kutsal kitabının kullanılmadığını belirtmesi üzerine Edip Kantemir Kardeş de bu öneriyi desteklediğini bildirince Mustafa Burak Kardeş söz alarak ant kürsüsü üzerinden kutsal kitapların kaldırılıp yerine beyaz bir kitap konulmasının daha doğru olacağını söyledi. Zeka Başaran Kardeşte Masonluğun her dine saygı duyduğunu fakat bu saygıyı belirtmek için ant kürsüsüne bu kitapları koymanın şart olmadığını, kutsal kitapların kaldırılmasının daha doğru olacağını belirterek Vedat Yeğinsü Kardeşe destek verdi.
6 Mart 1976 tarihinde yapılan Yönetim Kurulunda ise Büyük Mason Mahfilinin Liberal Masonluk düşüncesine uygun olarak, ant kürsüsü üzerindeki kutsal kitapların kaldırılarak beyaz kitabın konulması kararı alındı.
Beyaz Kitap uygulamasının başlatılmasından sonra, bu kitabın nasıl olması gerektiği ile ilgili olarak 24 Mayıs 1976 tarihinde localara gönderilen yazıda şu açıklamalar yer almaktaydı:
"....... 1. ritüelinde 4. sayfada kayıtlı bulunan simgesel yasa kitabı, 33x24 cm ölçüde beyaz kağıtla yapılmış ciltli ve maroken kaplı bir defterden oluşacaktır. Bu defterin 1. sayfasına güzel bir el yazısı ile (Bu defter simgesel yasa kitabı olarak Anderson Anayasasını, Mahfiller Genel Tüzüğünü ve Muhterem Mahfilin iç tüzüğünü simgeler) ibaresi yazılacaktır."
"ÖZGÜRLÜK, EŞİTLİK, KARDEŞLİK" SESLENİŞİNİN RİTÜELİMİZE GİRİŞİ
6 Mart 1976 tarihinde yapılan Yönetim Kurulu toplantısında 1. ritüelinde "Hüzze, Hüzze, Hüzze" diyerek yapılan seslenişin sona erdirilerek, "Özgürlük, eşitlik, kardeşlik" seslenişinin ritüele alınmasına karar verildi.
30 YIL ÖNCE SAYGIDEĞER ÜSTAT GÖREV ADI FARKLI MIYDI?
10 Kasım 1979'da Genel Kurul kararı ile o tarihe kadar Localarda Sayın Üstat olarak kullanılan görev adının, Üstadı Muhterem olarak kullanılmasına karar verildi.
BUGÜN DE ZAMAN ZAMAN UYGULANAN İLGİNÇ BİR GELENEK
22 Temmuz 1979 tarihinde sonsuz doğuya göç eden Büyük Üstat Osman Edip Seydi Kardeş yerine yeni büyük üstat seçiminin yapıldığı Genel Kurulda, kabul edilerek yürürlüğe konulan diğer bir ilginç uygulama da şöyleydi; Sonsuz Doğuya göç etmeden önceki yılda Büyük Üstat Osman Edip Seydi Kardeş bir yönetim kurulu toplantısında, Fransa Büyük locasında görevlilerin görev değişiminde uyguladıkları bir gelenek hakkında bilgi vermiş ve bu geleneğin Büyük Mason Mahfilinde de uygulanmasını dilemişti.
Bu geleneğe göre:
Görevliler görevlerini almak üzere görev yerlerine gittiklerinde, o anda görev yerinde bulunan eski görevli kardeş ayağa kalkıyor, eski ve yeni görevli kardeşler yüz yüze gelerek düzen duruşunda dururlarken her ikisi de sol elleriyle birbirlerinin sağ omuzlarına 3 defa vurup önce önlüklerini sonra kordonlarını değiştiriyorlar ve usulüne uygun olarak öpüşüldükten sonra selam vererek yeni görevli yerine oturuyor, eski görevli ise sütununa gidiyordu.
Genel Kurul bu gündem maddesini oybirliği ile aynen kabul ederek localarda uygulanmak üzere levha yayınlanmasına karar verdi.
İZMİR'DE MABET AÇILIŞI
İzmir şubesi binasının inşaatı tamamlandı ve mabedin ritüelik açılış töreni 15 Aralık
1979 Cumartesi günü yapılarak aynı gün Büyük Mason Mahfili Yönetim Kurulu da bu mabette toplandı.
YİNE SIKIYÖNETİM, YİNE DERNEK ÇALIŞMALARINA ARA VERİLMESİ
12 Eylül 1980'de askeri idarenin gelmesi üzerine tüm derneklerin çalışmaları durdurulduğu için Büyük Mason Mahfiline bağlı localarda da toplantılara ara verildi. Aralık ayı içinde yapılan resmi yazışmalar ile sıkıyönetim komutanlığından toplantılara devam edebilme izni alındı.
Bu arada Aralık ayında yapılması gereken Saygıdeğer Üstat ve Görevli Kardeşlerin seçimleri de bu nedenle yapılamayınca 28 Mart 1981'de Genel Kurul gündemine localardaki seçimlerin ertelenmesi maddesi alındı ve kabul edilmesiyle Saygıdeğer Üstatlar ve Görevli Kardeşleri bir yıl daha görevlerinde kaldılar.
Loca seçimlerinin ertelenmesinin bir diğer nedeni ise binadaki onarım nedeniyle
1980 ve 1981 yıllarında bazı toplantıların yapılamaması idi.
TUTANAKLARDA "EVRENİN ULU MİMARI ONURUNA" BAŞLIĞININ YER ALMASI
28 Mart 1981'de toplanan Yönetim Kurulunun toplantı tutanağının başında ilk defa "Evrenin Ulu Mimarı Onuruna" tümcesi yer almış ve tutanak formu bugünkü yazılış kurgusunda düzenlenmeye başlanmıştı. Ayrıca 14 Ekim 1981'de tüm localara gönderilen bir levha ile loca sekreterlerinin, tutanakları aynı formatta yazmaları istenerek format hakkında bilgi verilmiştir.
İLK ŞEREF ÜYESİ KARDEŞİMİZ
31 Ekim 1981 tarihinde yapılan genel kurulda "Mahfiller Genel Tüzüğünün 122/b maddesi uyarınca Büyük Şansölye (Büyük Sekreter) Cemal Kıpçak kardeşe Büyük Mason Mahfilinin ilk "Şeref Üyeliği" sanının verilmesi" konulu gündem oybirliği ile kabul edildi.
DIŞ KORUYUCU GÖREV SANININ İLK KULLANIMI
1981 yılında iç tüzükte yapılan bir değişiklik ile Loca Görevlileri arasına Dış Koruyucu görevi alındı. Bu görevlinin bir diğer adı da protokol görevlisi idi.
TÜRKİYEDE KADIN MASONLUĞUNUN KURULMASI İLE İLGİLİ OLARAK İLK DEFA TUTANAKLARA GEÇEN ÖNERME VE DAHA SONRA YAPILAN ÇALIŞMALAR
1981 yılının 2. Yönetim Kurulu toplantısının yapıldığı 12 Nisan 1986 günü, yönetim kurulunda konuşma yapan Büyük Üstat Vedat Yeğinsü, Kadın Masonluğunun örgütlenmesi yolunda hemşirelerimize mektup yazarak kendilerini davet ettiklerini ve hemşirelerimizden bu davete gelen cevapların olumlu olduğunu belirtti. Büyük Üstat Vedat Yeğinsü'nün bu konuşması Yönetim Kurulu toplantı tutanağında da yer almaktadır. Bu konuşmasının sonunda Büyük Üstat kardeşlerine bir soru sorarak konuşmasına son verdi.
Sorusu şuydu: "Hemşirelerimizin mason olmasına karşı olanlar konuşsun" Toplantıda bulunan hiçbir kardeşimiz Kadın Masonluğuna karşı çıkmadılar ve kadınların mason olması yönünde olumlu düşüncelerini belirterek bu konuda yapılması gerekenlerle ilgili olarak önerilerde bulundular.
Kadın Masonluğuyla ilgili bu görüşmelerin tutanaklara geçtiği Büyük Mason Mahfilinin 12 Nisan 1986 tarihli toplantısında Necip Arıduru, Maryo Kohen, Zeka Başaran ve Erol Coşkun kardeşlerimiz de söz alıp bu konuda olumlu düşüncelerini belirttiler.
Kadınların Mason olma yolundaki çalışmaları hakkında Büyük Üstat Vedat Yeğinsü'nün ve Büyük Mason Mahfili üyesi kardeşlerin verdiği destekler sonucu yavaş yavaş netice alınmaya başlandı. İstanbul, Ankara, İzmir ve Adana'da Masonik çalışmalarını hızlandıran hemşirelerimiz ileride Kadın Mason Büyük Locasının temelini oluşturacak yasal bir dernek olan Çağdaş Kardeşlik ve Dayanışma Derneğinin kuruluşu ile ilgili dosyalarını 24 Kasım 1988 günü resmi makamlara sundular.
26 Kasım 1988 tarihinde yapılan Genel Kurul toplantısında Büyük Üstat Vedat Yeğinsü kardeş, Çağdaş Kardeşlik ve Dayanışma Derneğinin kurulduğunu kardeşlerine duyurarak bunu Genel Kurul tutanağına geçirdi. Böylece, Kadın Masonluğunun yasal bir çalışma dönemine doğru ilk adımlar atılmıştı.
Büyük Mason Mahfilinin kütüphane yapmak üzere kiralamış olduğu Tepebaşı Meşrutiyet Caddesi 113 numaradaki Ece Handa bir daire hemşirelerimizin çalışabilmeleri için kendilerine tahsis edildi. 111 numaralı binamızın çok yakınında bulunan bu dairenin düzenlenmesi bitmiş, kütüphaneden kardeşlerin yararlanması için haftada iki gün açılması kararlaştırılmıştı. Kütüphanenin düzenlenmesinde hemşirelerimizin de çok büyük katkıları olmuştu. Büyük Üstat Vedat Yeğinsü, Turan Kanpak kardeşi yayın kurulu ve kütüphane yönetmeliğinin hazırlanması için görevlendirdi. Kadın Mason Büyük Locasının temelini oluşturan Çağdaş Kardeşlik ve Dayanışma Derneği bu binada çalışmalarına devam etti ve 17 Mart 1990'da ilk Genel Kurulunu yaparak Güven Timurkan kardeşimizi Yönetim Kurulu Başkanlığına seçti. Büyük Mason Mahfili üyesi kardeşlerimiz de sık sık Ece Han'da toplantılar yaparak Masonlukla ilgili bilgilerini o zaman hemşiremiz olan bugünkü Kadın Mason kardeşlerimize aktarıyorlardı.
BÜYÜK MASON MAHFİLİ ADI YERİNE ÖZGÜR MASONLAR BÜYÜK LOCASI ADININ KULLANIMI
14 Kasım 1992 tarihindeki Genel Kurul toplantısında Büyük Mason Mahfili tüzüklerinde yapılan değişiklikle Büyük Locamızın adının masonik çalışma ve yazışmalarda "ÖZGÜR MASONLAR BÜYÜK LOCASI" olarak kullanılmasına, Büyük Mason Mahfili adının ise resmi işlemlerde kullanılmasına karar verildi.
TÜNELDEKİ BİNAMIZIN TEMELİNİ ATTIK
1995 yılı başlarken Büyük Üstat Necip Arıduru Kardeş, Büyük Mason Mahfili Derneği'nin İstanbul'da bir binaya sahip olabilmesi için çok gecikildiğini, yeni localar kurulabilmesi için satın alınmış olan Tünel Müeyyet Sokakta tarihi eser niteliğindeki binanın bulunduğu yerde inşaatın bir an önce başlaması, bu nedenle de kardeşlerimizin inşaatın maddi ihtiyaçlarını karşılayabilmek amacıyla özveride bulunmalarını duyurdu.
Bu çağrının sonuçları çok kısa zamanda alınmaya başlandı. 11 Haziran 1995 Pazar günü saat 15.00'te usulüne uygun olarak yapılan bir törenle İstanbul'da Tünel Müeyyet sokaktaki binamızın temeli atıldı.
Ekim ayına gelindiğinde İstanbul'da temeli atılmış olan binamızın 2. bodrum katı ve istinat duvarları kardeşlerimizin özverileri ile bitirilmişti.
1996 yılının sonuna gelindiğinde İstanbul'da Tünel, Müeyyet Sokakta bulunan bina inşaatımızın kabası tamamlanmıştı. 29 locamıza üye kardeşlerimizin sayısı da 2034'e ulaşmış olduğu için inşaatın bir an önce tamamlanıp yeni mabetlerimizin çalışmaya açılması gerekliydi. Tepebaşı 111 numaralı binamızda ve Güney Palas'ta bulunan mabetler locaların çalışmaları için yetersiz kalmaya başlamıştı.
Nihayet temelinin atılması üzerinden üç buçuk yıl geçtikten sonra inşaatı biten binamızda bulunan mabedin açılış töreni 20 Aralık 1998 Pazar günü saat 10.30 da yapılarak Sayın Localarımızın kullanımına sunuldu.
HKMBL BÜYÜK ÜSTADINDAN, ÖMBL BÜYÜK ÜSTADINA TEŞEKKÜR MEKTUBU
1966 yılında Türkiye'de Masonluğun bölünmesi ve iki ayrı obediyans haline gelmesinden sonra Hür ve Kabul Edilmiş Masonlar Büyük Locası ile Özgür Masonlar Büyük Locası arasında ilişkilerin her ne kadar Masonik anlamda bir beraberlik göstermediği söylense de her iki obediyansta da gerek Masonik gerekse harici hayattaki çeşitli alanlarda beraber olmaktan kaynaklanan bir sevgi bağı her zaman var olmuştur. Hatta birbirleri ile biyolojik bağı bulunan dede, baba, torun, amca, kardeş, yeğen vs. akrabaların iki farklı obediyansta bulunmaları da sık sık görülen bir gerçektir. İşte bu kardeş sevgisi, zaman zaman her iki obediyansın en üst görevlilerine kadarda yansımaktaydı. Bunun bir örneği yazılı olarak arşivlerimize girmiştir.
Bugün Sonsuz Doğuya göç etmiş bulunan Hür ve Kabul Edilmiş Masonlar Büyük Locası Büyük Üstadı Sahir Talat Akev kardeş 1999 yılının Eylül ayında ciddi bir hastalıkla mücadele ederken, Özgür Masonlar Büyük Locası Büyük Üstadı Necip Arıduru kardeş kendisiyle yakından ilgilenmişti, kardeşinin bu yakın ilgisinden duygulanan ve her ne kadar obediyansları farklı düşünse de, Hür ve Kabul Edilmiş Masonlar Büyük Üstadı Sahir Talat Akev kardeş, Büyük Localarının başlıklı kağıdına yazıp imzaladığı ve başlığına obediyansımızın adı ile Büyük Üstadımızın adı ve Masonik sanını yazdığı şu yazıyı kendisine göndermiştir;
GRAND LODGE OF TURKEY, FREE AND ACCEPTED MASONS
Nuru Ziya Sokak 25 Beyoğlu İstanbul
İstanbul 29 Eylül 1999
Sayın Necip ARIDURU
Özgür Masonlar Büyük Locası
Büyük Üstadı
Sayın Üstat
Rahatsızlığım esnasında gösterdiğiniz yakınlık için en içten teşekkürlerimi sunarım. Sevgi ve saygılarımla.
Sahir Talat AKEV
Büyük Üstat
ÇOCUKLARIMIZLA YAPILAN İLK RİTÜELİK TOPLANTI.
2000 yılında Büyük Locamız bir ilki gerçekleştirdi. Bu olay kardeşlerimizin 16 - 26 yaşındaki çocuklarıyla ritüelik düzen içinde açık oturumlar yapılması ve gençlerimizin Masonluk hakkında sadece yazılı, sözlü ya da gösterimli olarak değil, uygulamalı olarak da bilgilendirilmeleridir. Bu toplantı için öylesine başvuru oldu ki, ikinci bir toplantı daha yapıldı.
BÜYÜK ÜSTAT SANININ PEK SAYGIDEĞER BÜYÜK ÜSTAT OLARAK DEĞİŞTİRİLMESİ
23 Haziran 2001 tarihindeki Olağanüstü Genel Kurulda Geçici Tüzük Kurulunca hazırlanan İç Tüzük taslağı ve Bölge Büyük Locaları Genel Tüzüğü üzerinde görüşmeler yapılarak Tüzükler son haline getirildi ve kabul edilerek 1 Ekim 2001 tarihinde yürürlüğe girmesine karar verildi.
Tüzük değişikliğinden sonra Büyük Üstat sanı Pek Saygıdeğer Büyük Üstat olarak değiştiği için yeni tüzüğün uygulanmaya başlandığı tarih olan 1 Ekim 2001 den sonra, 20 Ekimde yapılan Büyük Yönetim Kurulu tutanağında ilk defa Pek Saygıdeğer Büyük Üstat sanı kullanılmıştır.
