Bornocu Ersan 11 Kasım 2015 Çarşamba



Üstadı Muhterem, Sevgili Kardeşlerim;

Bir yandan dünya çapında ünlü şairler, düşünürler ve kompozitörler, diğer yandan dünyaya dehşet saçan politikacıların ülkesi olan Almanya, birçok bakış açısından farklılıkların ve karışmışlıkların kesiştiği ülkedir.

Alman halkı da bu farklılıklardan ve karışmışlıklardan çok etkilenmiştir.

Doğal olarak böyle farklılıkların ve karışmışlıkların olduğu bu ülkede Masonluk da çok değişik biçimlerde gelişmiştir.

Alman Masonluğunun beşiği Hamburg’dur. 1737 yılında, halen Birleşik Alman Büyük Locaları (Vereinigte Großlogen von Deutschland) matrikülünde 1 numara ile kayıtlı bulunan, adı kurulduktan sonra “Absalom zu den drei Nesseln” olarak değiştirilen “Loge d’Hambourg” kuruldu. Kurucu üyeleri, mutlakiyet sisteminin modasının geçtiğine inanan, yeni uyanmaya başlayan özgürlük ruhunu yaşama geçirmek ve o zamanki devrimci düşünceleri tartışmak isteyen, genç idealistlerdi. 1737 yıllarındaki mutlakiyet sisteminde tartışmalar, yalnız gizli olarak konuşulabilen fikir ve vicdan özgürlüğü üzerine olurdu. Localar yeni fikir akımlarının temellerinin atılmasına izin verilen ve koruyucu işlevi gören sığınaklardı. Bizdeki Selanik Localarında, İttihat ve Terakki mensuplarının toplanmaları gibi.

Masonluk Hamburg’daki kuruluşundan sonra çok hızlı bir biçimde Alman devletlerine ve şehirlerine yayıldı.

Alman Masonluğu’nun tarihi, siyasal ve aydınlanma tarihinde olduğu gibi, bir yanlışlıklar ve dağınıklıklar tarihidir. Ancak bütün bunlara rağmen bu tarih, eski kardeşlik örgütünün sarsılmaz ideallerine olan inancın doğru ve kesin tanığıdır. Günümüz Almanya’sının topraklarında yüzyıllarca, sayıları 400’e varan, küçük derebeyliklere ve prenslikler vardı. Her prens kendi ordusunu, kendi devlet tiyatrosunu ve kendi locasını kurma hırsı içindeydi. Alman Masonluğu bu separatist eğilime karşı kendini koruyamadı ve münferit prensliklerde değişik Masonik öğreti türleri oluştu, çok sayıda değişik sistem ve büyük loca ortaya çıktı. Protestan kuzeyde İsveç Ritine benzeyen Hıristiyan karakterde, güneyde ise daha çok hümanist doğrultuda gelişti.

İlk kez ikinci dünya savaşının sonunda Alman Masonluğu için yeniden başlama ve birleşme koşulları oluştu. Bu birleşmeyi ve günümüzdeki Alman Masonluğunu daha iyi anlayabilmek için daha önceki büyük localara değinmek gerekir.

Almanya’da 19. yüzyılın sonunda 13 anılmaya değer Büyük Loca vardı.

Üç Dünya Küresi İçin Milli Ana Büyük Loca
(Große National-Mutter Loge, Zu den drei Weltkugel)


Bu Büyük Locanın tarihi, Braunschweig ile sıkı ilişkileri olan Hamburglu kardeşlerin II. Friedrich’i 1738 yılında tekris etmeleri ile bağlantılıdır. Büyük Friedrich henüz veliahtken 14 Ağustosu 15 Ağustosa bağlayan gece tam gizlilik içinde, Braunschweig’da locaya dönüştürülmüş bir odada, loca donanımlarını da beraberinde getiren Hamburglu Kardeşler tarafından tekris edildi. Tekris İngiliz ritüeline göre yapıldı. Veliaht önce Çırak, daha sonra Kalfa ve Üstat oldu. Ritüelin güzelliğinden ve sembollerin derin anlamlarından etkilenen veliaht, sabaha karşı Braunschweig’den ayrılırken Baron von Oberg ve Baron von Bielfeld’i Loca kurmak için henüz veliahtken orada yaşadığı Rheinsberg şatosuna davet etti. Bu Locayı önce Baron von Oberg ve daha sonraları da çoğunlukla veliaht yönetti.

Büyük Friedrich’in sarayında görevli, Etienne Jordan 1740 da “Üç Büyük Dünya Küresi” adlı Locayı kurdu. Büyük Friedrich’in ordusu ile birlikte sefere gitmesi üzerine saray Locası Kardeşleri bu yeni Locaya geçtiler.

1744 yılında bu loca kendini “Üç Büyük Dünya Küresi İçin Milli Ana Büyük Loca” (Große National Loge zur Drei Welt Kugel) olarak beyan etti ve daha başka localar da kurdu. Bunlar arasında daha sonraları 1765’de “Royal York Dostluğu” (Royal York zur Freunschaft) adını alarak Büyük Loca olacak olan Loca da vardı.

Bu Büyük Locaya “Titiz Gözlem” (Strikte Observanz) Locası yüksek derece sistemi olarak girdiyse de 1780’de tekrar çıkarıldı. “Titiz Gözlem” Locası (Strikte Observanz) 18. yüzyılda yüksek derecelerde çalışan ve kökü Templier Şövalyelerine dayandığı ileri sürülen ve günümüz değerlendirmelerine göre şüphesiz bir gayri muntazam kuruluştu.

Üç Büyük Dünya Küresi İçin Milli Ana Büyük Loca da 1782’de kendini bağımsız ilan ederek yüksek derecelerin yalnız bilgi edinmek için uygulandığı değişik bir sistem kabul etti. 1796 yılında kraliyet koruması altına girdi. En üstte 7 üyeden oluşan “İç Vadi” (Innere Orient) denilen bir yönetim sistemini aldı.

Bu Büyük Loca daha sonraları üç Johannis Bir İskoç ve üç İç Vadi derecesi içeren bir derece sistemi geliştirdi. Bu Büyük Loca günümüzde 8 derece üzerinden çalışmaktadır.

Nasyonal Sosyalistlerin masonluğu yasaklamasından önce, Nazilere uyum sağlama amacı ile adını “Milli Hıristiyan Tarikatı” (Nationalen Christlichen Orden) olarak değiştirdi, ancak 1935 yılında kendi kendini feshetme şansızlığından kurtulamadı. Bu Büyük Locaya 1933 yılında 177 Loca, 22.700 kardeş kayıtlıydı. 2. dünya savaşından sonra yeniden kuruldu ve 1970 yılından beri Alman Birleşik Büyük Localar’ına (Vereinigte Großlogen von Deutscland, VGLvL) bağlıdır.

Almanya Masonları Taşra Büyük Locası, Mason Tarikatı
(Große Landesloge der Freimaurer von Deutschland, Freimaurerische Orden)


Prusya ordusunun tıbbiye şefi Kellner von Zinnendorf 1770 yılında bu Büyük Locayı kurdu. İsveç’ten “Ekleftik Aktdini” (Eklefftischen Akten) temin ederek bu sistemi bir ritüel reformu biçiminde uygulamak istedi kabul edilmeyince Berlin, Potsdam ve Stettin Localarının katılımı ile kendi Büyük Locasını kurdu. 1773 yılında Londra tarafından tanınan bu büyük loca 1786 yılında İngiltere’den ayrıldı. Bu Büyük Loca devamlı olarak önemli gelişmeler kaydetti ve 1782 de von Zinnendorf’un ölümünde toplam 62 Johannis loca kayıtlıydı. Ayrıca Avusturya, Şilezya, Pomeranya, Aşağı Saksonya, Rusya ve Mecklenburg vadilerinde de kendine bağlı locaları vardı.

1932 yılında bu Büyük Locaya bağlı 22.300 üye ve 173 loca vardı. Nazi’lerden korunmak için diğer Büyük Localardan daha önce adını “Alman Hıristiyan Tarikatı” (Deutschchristlicher Orden) olarak değiştirdi. Ancak bu uyum sağlama gayreti işe yaramadı ve 1935 yılında kendi kendini feshetme zorunda bırakıldı.

Bugünkü adı ile “Alman Masonları Taşra Büyük Locası, Mason Tarikatı” (Große Landesloge der Freimaurer von Deutschland Freimaurerischen Orden) “Birleşik Alman Büyük Locaları” nın (Vereinigte Großlogen von Deutschland VGLvD) üyesidir.

Prusya Büyük Locası Royal York Dostluğu
(Royal York zur Freundschaft)


1760 yılında Yedi Yıl Savaşların’da esir düşen Fransız subayları tarafından Berlin’de “Aux trois Colombes” Locası kuruldu. York Dükü Eduard August’un tekrisinden sonra adı “Royal York de l’Amitié” olarak değişti. 1768 yılında Londra’daki ana locadan patent alarak adını “Brandenburg Devletlerinin Taşra Locası” (Provinzialloge der Brandenburgische Staaten) olarak değiştirdi.

Yasaklanmadan kısa bir süre önce, 1932 yılında 104 loca ve 11.500 kardeş kayıtlıydı.

Batı Almanya’da 1945 yılında tekrar kurulan bu Büyük Locanın eski üye Locaları Alman Birleşik Büyük Locasına (VGL v.D) bağlandılar.

Günümüzde 3 Prusya Büyük Locasından biri olan bu Büyük Loca hukuki varlığını sürdürmekle beraber Almanya Eski Hür ve Kabul Edilmiş Masonlar Büyük Locası’na (Grossloge der Alten Freien und Angenommenen Maurer von Deutshland) bağlı bir Loca olarak yasal varlığını sürdürmektedir.

Hamburg Büyük Locası
(Goße Loge von Hamburg)


Daha önceki adı “Hamburg ve Aşağı Saksonya Taşra Locası” (Provinzialloge Von Hamburg und Niedersachsen)

1737 yılında İngiltere’den yapılan girişimlerle Hamburg’da “Loge d’Hambourg – Société de Maçons Libres de la ville de Hambourg” kuruldu. Loca ilk kez 1741 yılında "Absolom" daha sonra ise "Absolom zu den drei Nesseln" adlarını aldı. 1740 yılında Mathias Lüttman Londra’da loca kayıtlarına geçirtti; böylece İngiliz Taşra Büyük Locası oldu ve Lüttman da Hamburg ve Aşağı Saksonya Taşra Büyük Üstadı oldu.

Friedrich II’nin tekrisinden başka bu Büyük Locanın tarihinde ikinci bir önemli olay ise, 1771 yılında Lessing Kardeşin Hamburg vadisinde çalışan “Üç Gül” (Zu den drei Rosen) locasında tekrisidir. Lessing, bilindiği gibi, yazıya döktüğü Masonik düşünceleri ile dünya masonluğuna oldukça büyük katkılarda bulunmuştur.

1811 yılında Napolyon istilası sırasında "Grand Orient de France" tarafından taşra locası olarak ilhak edilmekten korunmak için bağımsızlığını ilan etti. İngiltere bu girişimi anlayış ve toleransla karşıladı. “Mayıs çiçeği Emanuel” (Emanuel zur Maienblume) locasından Tiyatro Müdürü olan Friedrich Ludwig Schröder Büyük Üstad oldu. Yürürlüğe koyduğu Ritüel ona Alman Masonluğu’nun reformatörü unvanını kazandırdı. İngiltere tarafından tanınmaya devam etti. 1900 yılında Settegast da kısa ömürlü olan Büyük Locası ile Hamburg Büyük Locasına katıldı.

1932 yılında tüm dünyada Hamburg Büyük Locasında 56 Loca ve 5000 Kardeş üyeydi. Bu Büyük Loca büyük bir saygınlığa sahipti. Taşra locaları dünyanın en kuzeyindeki Hammerfest kentinden, en uzak kent olan Şanghay’a kadar yayılıyordu. Günümüzdeki Güney Afrika ve Güney Amerika’daki önemli localar bu büyük locaya bağlıydılar. Almanya’daki ağır koşullardan ötürü 1935 yılında Şili’de Valparaíso kentinde temsilci bir kurul kurarak, burada çalışmalarına devam etti. 1945 yılında tekrar örgütlendi. Son büyük üstadı Rahip Wilhelm Hintze 1949 yılında kuruluş akdini Frankfurt Pauls Kilisesinde Birleşik Alman Büyük Locasına (VGL A.F.u.A.M) bıraktı. Büyük Üstat Rahip Wilhelm Hintze Birleşik Alman Büyük Locasının VGL’nin (A.F.u.A.M) onursal büyük üstadı olarak kabul edildi.

Eklektik Mason Birliği Ana Büyük Locası
(Große Mutterloge des Eklektischen Freimaurerbundes)


1741 yılında VII. Karl’ın taç giyme töreninde Frankfurt’da kuruldu, 1743 yılında Londra’dan patent aldı. Bu büyük loca çok çalkantılı bir süreç yaşayarak 1783 yılında Wilhelmsbad Konvanın’da eski ana ilkelerden vazgeçerek tüm diğer sistemlerdeki en iyileri seçme kararını aldı. 1933 yılında bu eklektik (seçkinler) birliğine kayıtlı 24 loca ve 3500 kardeş vardı. Üçüncü Alman İmparatorluğunun (Hitler Almanyası) başlangıcında kendini feshetti.

Fesihten önce kendine bağlı eski üye Localar 1949 yılında, çok sayıdaki eski localar ve büyük localar gibi, Birleşik Alman Büyük Locasına VGL ( A.F.u.A.M.) bağlandı.

Hannover Krallığı Büyük Locası
“Großloge des Königreiches Hannover”


1755 yılında kuruldu. 1801 yılında Hamburg’dan Schröder Ritüelini aldı. 1810 yılında Napolyon istilası sırasında “Vestfalya Büyük Doğusu’na (Großorient von Westfallen) bağlandı. 1828 yılında “Hannover Krallığı Büyük Locası” (Großloge des Königreiches Hannover) adına aldı. 1856 yılında İngiliz kralı V. Georg himayesine aldı. 1866 yılında Hannover Krallığı Prusya’ya bağlandı ve Büyük Loca da bağımsızlığını yitirdi ve Berlin’deki “Royal York Dostluğu” (Royal York zur Freundschaft) Büyük Locasına bağlandı ve tarihe karıştı.

Saksonya Taşra Büyük Locası
(Große Landesloge von Sachsen)


Polonya Kralı Güçlü August’un oğlu Graf von Rutowsky 1738 yılında Dresden’de ilk locayı kurdu. 1811 yılında birçok Saksonya locası, “Saksonya Taşra Büyük Locası” nı (Große Landesloge von Sachsen) ilan etti. Yüksek dereceler yoktu. Her ne kadar ritüel özgürlüğü varsa da genel olarak Schröder ritüeline göre çalıştı. 1932 yılında “Saksonya Taşra Büyük Locası”nın (Große Landesloge von Sachsen) 44 üye locası ve 7200 kayıtlı üyesi vardı. Bu Büyük Loca da adını 1933 yılında kendi kendini feshetmeden önce “Saksonya Alman Hıristiyan Tarikatı” (Deutschchristlicher Orden) olarak değiştirmişti.

Bayreuth Güneşi Büyük Locası
(Großloge “Zur Sonne” in Bayreuth)


Bu Büyük Loca Büyük Friedrich’in, Brandenburg - Bayreuth Sınır Kontu olan eniştesi tarafından 1741 yılında kuruldu. Önce şato locası olarak, 1744 yılında ise şehir locası olarak çalışmaya başladı ve “Bayreuth Güneşi Büyük Locası” (Großloge Zur Sonne” in Bayreuth) adını aldı, kendini ana Loca ilan ederek Ansbach ve Erlangen’de şube localar kurdu. 18. Yüzyılın bilinen karışıklıkları başladı ve 1764 yılında loca yüksek deceler sisteminde çalışan “Strikten Obserserwanz”a geçti. 1764 den 1779 a kadar uykuda kaldı ve 1791 yılında Berlin’de bulunan bu büyük loca “Prusya Büyük Locası Royal York Dostluğu” (Royal York zur Freundschaft) büyük locasına bağlandı. 1807 yılında bu büyük locanın taşra locası oldu, ancak 1810 yılında bağımsızlığını ilan etti ve Feßler ritüeline göre çalışmaya başladı. 1810 yılında Bayreuth Bavyerya’ya bağlanınca “Bayreuth Güneşi Büyük Locası” (Große Provinzialloge Zur Sone) adı ile yaşamını sürdürdü. Katolik kilisesinin saldırıları karşısında üyelerinin %50 si Katolik bakış açısına göre tövbekâr oldu. İsviçreli büyük devlet hukukçusu Johann Caspar Bluntschli büyük üstat olarak anayasasını reformize etti. Norveç, Romanya ve hatta 1920 yılında Çekoslovakya’da şubeler kurdu.

1932 yılında bu Büyük Locaya 45 loca ve 4000 kardeş üye idi ve feshedilmeden önce “Gesellschaft zur Pflege deutscher Kultur” (Alman Kültürünü Koruma Derneği” adını aldı. 1945 yılındaki tekrar kurulmasından sonra kendine bağlı Localar Birleşik Alman Büyük Locasına (VGL A.F.u.A.M.v.D) bağlandı.

Lebzig Alman Kardeşlik Zinciri Büyük Locası
(Großloge Deutsche Bruderkette in Lepzig)


1833 de hiçbir büyük locaya bağlanmak istemeyen beş Locanın özgür iradesi ile kurulan “Lebzig Alman Kardeşşlik Zinciri Büyük Locası”na (Großloge Deutsche Bruderkette in Lepzig) 1924 yılında üç Loca daha katıldı. Üye Localar ritüel konusunda özgür bırakıldı. 1932 yılında 2200 kardeş üye idi. Bu büyük loca 1932 yılında lağvedilmeye zorlanmadan önce “Alman Katedralinin Hıristiyan Tarikatı” (Christlicher Orden deutscher Dom) adını aldı.

Doğan Güneş Mason Birliği Büyük Locası
(Freimaurerbund zur aufgehende Sonne)


Bu Mason Birliği Büyük Locası 1905 yılında özgür düşünenlerin birliği olarak kuruldu ve daha sonra locaya dönüştürüldü. 1000 üyesi bulunan bu locanın masonluk anlayışında din yoktu. Bu nedenle diğer büyük localar tarafından muntazam olarak kabul edilmedi. Bölünmeler oldu ve bir grup temel koşul olan monizmi (vahdetiye) ret ederek muntazam localara geçtiler. Pasivizm anlayışından dolayı bu büyük loca birinci dünya savaşında hızlı bir biçimde yükseldi ve 1921 yılında “Grand Orient de France” tarafından tanındı. Bunun sonucu olarak fikir ayrılıkları oluştu ve kardeşlerin bir bölümü intizama döndüler. Başka bir önemli grup 1930 yılında ayrıldı ve “Alman Sembolik Büyük Locası”nı (Symbolische Großloge von Detschland) kurdu.

1933 yılında feshedildi. İkinci dünya savaşından sonra Hamburg’da bu Büyük Locaya bağlı Localar yeniden kuruldu ve Birleşik Alman Büyük Locasına (VGL A.F.u.A.M. v. D.) bağlandılar.

Alman Sembolik Büyük Locası
(Symbolische Großloge von Detschland)


1930 yılında yaklaşık 600 kardeş “Alman Sembolik Büyük Locas”nı (Symbolische Großloge von Detschland) kurdular. Ancak bu Büyük Loca diğer Alman Büyük Locaları tarafından tanınmadı. Weimar Cumhuriyeti Büyük Localarının aksine “Alman Sembolik Büyük Locası” (Symbolische Großloge von Deutschland) uluslararası Masonluk ilişkilerine önem verdi ve pasivizm temel anlayışı ile çalışarak daha çok sosyal sorunlara eğildi. İlk büyük üstadı Leo Müffelmann idi. 1932 yılında 26 loca ve 1200 kardeş Sembolistlere katıldı, ancak Leo Müffelmann 15 Nisan 1933 tarihinde “Alman Sembolik Büyük Locası”nın (Symbolische Großloge von Detschland) Almanya’daki bütün şubelerini kapattı. “Alman Sembolik Büyük Locası” (Symbolische Großloge von Detschland”) tüm dokümanlarını 1931 yılında Alman kardeşlerin şube loca kurdukları Filistin’e götürüldü. Bu Alman locası, Filistin’de “Siloah kaynağı” (Zur Quelle Siloah) adı ile sürgünde çalışmasına devam ederek Masonik nuru yaymaya devam etti ve 1949 yılında “Birleşik Alman Büyük Locası”nın (Vereinigte Großloge von Deutschland’ın (VGLvD) Frankfurt Pauls-Kirche de kuruluş toplantısı sırasında büyük üstat Theoder Vogel tarafından teşekkür edilerek onurla karşılandı.

“Siloah kaynağı” (Zur Quelle Siloah) locası günümüzde de Kudüs’de İsrail Büyük Locası’na 26 matrikül numarası ile bağlı olarak çalışmalarını Almanca sürdürmektedir.

Barış Büyük Locası, Darmstadt
(Die Große Freimaurerloge “Zur Eintracht” in Darmstadt)


Eklektik birliğin 1844 yılında kabul ettiği Hıristiyan prensiplerinden dolayı ayrılan Localar 1846 yılında bu Büyük locayı kurdular.

1932 yılında 10 Loca ve 900 Kardeş bu Büyük Locanın üyesiydiler.

1933 yılında kendi kendini feshetti.

1945 yılında tekrar kuruluşundan sonra, 1949 yılında kendine bağlı Localar Birleşik Alman Büyük Locasına (VGL AF u. AM) bağlandılar.

Kaiser Friedrich Akde Sadakat Büyük Locası
(Großloge Kaiser Friedrich Zur Bundestreu)


Aynı zamanda Seetegast Locası olarak da bilinen bu Büyük Loca 1892 yılında Herrmann Settegast tarafından Berlin’de kuruldu. Settegast 1889 yılında Prusya Büyük Locası Büyük Üstadı olarak yüksek dereceleri kaldırmak istedi, başaramayınca istifa etti. Hamburg Büyük Locasına bağlı olarak Berlin’de bir Loca kurma girişimleri kabul edilmeyince Settegast mahkemeye başvurdu. Duruşma kendi lehine sonuçlandı. Mahkeme kararı ile o güne kadar üç Prusya Büyük Locasının tekelinde olan Berlin’de Loca kurma yetkisi bu mahkeme kararı ile son buluyordu.

Settegast kendi Büyük Locasını kurdu, ancak muntazam olmasına rağmen diğer Prusya Büyük Locaları tarafından tanınmayınca 1900 yılında kapanarak Hamburg Büyük Locasına bağlandı ve tarihe karıştı.

Masonluk 280 yıllık tarihinde dünyanın birçok ülkesinde her zaman itibar gördü.

İmparatorlar, krallar, prensler, piskoposlar ve bilim, sanat, ekonomi ve politika dünyasının önemli kişileri de bu kardeşlik kuruluşuna katıldılar. Ancak yine de her zaman Masonluğa çeşitli saldırılar oldu. İngiltere’de 1717 yılında kuruluşundan itibaren Kardeşler politik ve dini yönden Locaların kurulduğu her yerde kovuşturuldular.

Almanya’da baron Karl Philip von Pfalz 21 Ekim 1737’de devlet görevlilerine Mason Localarına girmeyi yasakladı. Bu Almanya’da ilk Mason yasağıydı. 1738 yılında İsveç’te Mason toplantılarına katılanlara ölüm cezası öngören bir kraliyet fermanı yayınlandı. Fransız kralı XV. Louis tüm tebaasına Masonlarla ilişkiyi yasaklamış ve çevresindeki Mason olan asilleri uzaklaştırmıştı. Polonya kralı II. August Masonlar için genel bir yasak koymuş ve İspanya kralı V. Philipp de aynı yolu izlemişti. Bu sıralarda Portekiz’de Mason Localarına üye olanlar küreğe mahkum edilmiş ve hatta zaman zaman yakılarak idam edilmişlerdi. Normalde özgürlükten yana olan Hamburg Senatosu bile, devlet hizmetinde çalışanların Loca toplantılarına katılmalarını yasak etmişti.

Bu yasaklamalara kilise de katılmış 28 Nisan 1738 de Papa XII. Clemens Masonluğa karşı ilk fermanını yayınlamıştı. Bunu diğer papalar da izledi. Kilisenin yasağı tam olarak şu görüşe dayanıyordu: “Bu gibi toplantılarda her dinden ve her kesimden insanlarının bir araya gelmesi Katolik dininin saflığına büyük zararlar verir”

Tarihte hiçbir zaman Masonlar Nazi Almanya’sında olduğu kadar acımasızca kovuşturulmamışlardır. İmparatorluk zamanında Masonluk saygınlıkla karşılanmış, yalnız İmparator II. Wilhelm kendisi Mason olmamış babasının ve dedesinin başlattıkları geleneği bozmuştur. O zamanlar Alman İmparatorluğundaki Masonların sayısı 80.000 den fazlaydı.

Birinci dünya savaşı kaybedilip imparatorluk çükünce, Alman halkı çaresizliğe düşmüş, ulusun bu talihsizliği ve yarınına güvenememesi genel bir toleranssızlık atmosferi yaratmış ve dolayısıyla kör taassubun oluşmasına neden olmuştu.

General Erich von Ludendorf gibi politik peygamberler bu ulusal felaketi kendi beceriksizliklerinde değil de, daha çok Alman halkının kahramanca savaşına karşı çeşitli düzenbazlıklar yapan karanlık güçlerde aramıştır. Bu ilkel nasyonalist propaganda, Yahudileri, Cizvit tarikatı mensuplarını, komünistleri ve Masonları hedef almıştır.

O zaman “Devlet üstü güçler” korkutucu öcü gibi halka empoze edilmiş ve enternasyonalizmin her türlüsü ile savaşılmıştır.

Nazi Almanyası'nın yöneticileri Erich von Ludendorff ve karısının bu asılsız iddialarını daha sonraki Masonlara karşı yürüttükleri soruşturmalarda kullanmışlardır.

Erich von Ludendorff’un antimasonik yazılarından birkaç örnek:

“Almanya’daki Masonluk kuzeydeki üst tabakaya karşı yapılan Fransa’daki kanlı Masonik ihtilali desteklemiştir”.

“Yahudi-Mason sloganı olan Özgürlük, Eşitlik ve Kardeşlik, halkları köleleştirip esareti, halklar ve kardeşler arası düşmanlığı yaratmıştır”.

“İmparator II. Wilhelm de, Çar gibi Mason değildi, her ikisi de tahtlarından oldular”.

“Masonluğun temelinde gördüğümüz gibi, başka ulusları, başka halkları ve bireyleri ve dolayısıyla Almanları baskı altına alarak Yahudileştirmeyi hedef alan, onları geleneklerinden ayırıp onların gururlarını ayaklar altına almayı amaçlayan bir Yahudi ahlak anlayışı vardır”.


Hitler de Lüdendorff’un bu “Devlet üstü güçlere” karşı savaşını devralıp devam ettirdi.

Nasyonal Sosyalistler Masonlara karşı resmen savaş açtılar. Nazilerin ideolojik yapılarına hümanizm, hukuk devleti ve her şeyden önce tolerans gibi ahlak değerleri hiç de uygun değildi. Naziler, 1933 den sonra, dünyada Almanya’ya karşı çalışan sözde Yahudi – Mason ittifakına karşı savaş şiddetini arttırdılar. Birçok Mason binalarını antimasonik müzelere dönüştürdüler ve Masonluk karşıtı gezici sergiler düzenlediler. 1933 den sonra Mason Locaları kendi kendilerini feshetmeye zorlandılar.

Bu fesihler sırasında locaların taşınmazları devlet hazinesine aktarıldı, eşyaları yağmalandı, kardeşler kovuşturuldular, işkence gördüler ve öldürüldüler.

Bu arada adını bir tarikat adına dönüştüren Hamburg Büyük Locasının 30 Temmuz 1935 günü yaptığı Fesih Konvanının tersimatı çok çarpıcı bir örnektir. Bu tersimattan bir pasaj: “Burada hazırlanan ritüelden sonra Büyük Üstat Bröse, Weckerstr’deki o güzel Loca binasında Gestapo yetkililerinin de bulunduğu Konvanını açtı. Büyük Üstat Bröse orada bulunanları içten sözlerle selamladı. Büyük Üstat Bröse, Büyük Locanın derhal feshi için teklifte bulundu ve aynı zamanda tartışmaya izin vermeyeceğini açıkladı. Fesih kararı açıklamasını üç çekiç darbesi izledi. Bu çekiç darbelerinden Kardeşler çok etkilendiler ve kendilerini korkunç bir boşlukta hissettiler. Bazı Kardeşlerin gözlerinden yaşlar geldi”.

O zamanlar Alman basınında, araba üzerinde bağlanmış başkent caddelerinde dolaştırılan bir öğretmenin resmi yayınlandı. Çünkü o bir Berlin Locasını, Üstadı Muhterem olarak yönetmişti. Almanya’nın kuzey sahillerinde dünyaca ünlü kaplıcaların bulunduğu bir kasabada, SA görevlileri, boynunda kartondan bir levha asılan saygın bir esnafı kasaba sokaklarında iteleyerek ve hırpalayarak halkın gözünden düşürmek için gezdirdiler. Kartondan yapılmış levhada “Ben bir Mason domuzuyum” yazıyordu.

Locaların fesih ve kapatılması 1935 Ağustosunda tamamlandı. Nasyonal Sosyalist basın “Tamamen İmha” başlıklı haberler verdi.

Alman Birleşik Büyük Locaları
(Vereinigte Großlogen von Deutschland, VGLvD)


1933 ile 1935 yılları arasında Alman Masonluğu Nasyonal Sosyalistlerin yok olma tehditleri ve oyunları karşısında herhangi bir güçten yoksundular. Yeni hâkim güçlerin kötü niyetleri karşısında kısmen uyum sağlama çabaları da gösterildi. Bu çabalar da Nazi’lerin düşmanca davranışlarını önleyemedi. Bu deneyimlerden yola çıkılarak, ikinci dünya felaketinden sonra güçlü bir genel temsil fikri çoğunluk kazandı. Ancak bir engel vardı, Almanya işgal kuvvetleri tarafından bölünmüştü. Olağanüstü bir enerji ile Bavyeryalı Dr. Theodor Vogel birleşme için ilk önemli adımı attı. Yapılan toplantılarda Alman Masonluğu’nun kaderini belirleyen önemli bir karara varıldı; Bir tek Masonluk vardı. Geçmişteki birçok mason kuşakların özlemi olan birleşme ortamı hazırdı.

Böylece, sonunda 19 Haziran 1949 tarihinde, “Almanya Birleşik Büyük Locası”nın (Vereinigte Großloge von Deutschland” VGLAF u. AMvD) Frankfurt Pauls Kilisesinde kurulma aşamasına gelindi. 1933 yılından 1949 yılına kadar Kudüs’te sürgünde bulunan “Sembolik Büyük Loca” (Symbolische Großloge) ve aynı zamanda Şili’de Valparaíso kentindeki temsilci bir kurul tarafından korunan Masonik nurlar özgür bir kardeşlik zincirinin kurulması için getirildi ve tekrar tutuşturuldu.

10 Büyük Locaya bağlı 174 üye Loca bir araya geldiler. Kuruluş sinyali çok etkili oldu. Nihai birleşme için İngiliz Birleşik Locasının tanıması gerekiyordu. Bu tanıma 5 Aralık 1956 yılında gerçekleşti. Londra’da düzenlenen Büyük Üstatlar konferansında her iki büyük loca “Almanya Birleşik Büyük Locası “ (VGL, Vereinigte Großloge von Deutschland) ve “Almanya Masonları Taşra Büyük Locası” (GLL F.v.D, Große Landes Loge der Freimaurer von Deutschland) temsil edildiler. Her iki Alman Büyük Locası temsilcileri gelecek için birleşmeye çağrıldılar. Her iki Büyük Loca 27 Nisan 1958 tarihinde “Almanya Birleşik Büyük Locaları, Alman Masonları Kardeşliği” (Vereinigte Großlogen von Deutschland, Brüderschaft der Deutschen Freimaurer) adı altında birleştiler. İlk kurulan Birleşik Alman Büyük Locası karışıklıkları önlemek için önce “Taşra Büyük Locası” (Große Landes Loge) adını aldı ve daha sonra bu ad “Almanya Eski Hür ve Kabul Edilmiş Masonlar Büyük Locası” (Großloge der Alten Freien und Angenommenen Muarer von Deutschland, GL A.F.u.A.M.v.D) olarak değişti.

1958 yılında hazırlanan anayasa Alman Masonluğunun Magna Charta’sını oluşturdu. Şimdiye kadar Büyük Üstatlık görevini yürütmekte olan Theodor Vogel’in görevi konvanda tekrar teyit edildi. 1970 yılında o zamana kadar beklemekte olan “Üç Büyük Dünya Küresi İçin Milli Büyük Loca” (Große National-Mutter Loge, Zu den drei Weltkugel) ve şimdiye kadar taşra locası olarak işlevini sürdürmekte olan Amerikan Kanada ve Britanya Büyük Locaları da Birleşik Alman Büyük Locaları VGLvD üyesi oldular.

Alman Masonluğunda Felsefi Dereceler

Günümüzde Alman Masonluğundaki felsefi derecelerde çalışan Dört Yüksek Derece Sistemi vardır. Günümüz Almanyası'nda çalışan Mavi Localara Johanniis Loge denmektedir. 24 Haziran 1917 tarihinde, bir Büyük Loca kurmak için Yuhanna gününde bir araya geldiler ve Hazreti Yahya’yı (Vaftizci Yahya) koruyucu pir olarak seçtiler. O zamandan bu yana ilk üç derecede çalışan Localara Johannis Loca denmektedir. Çalışmalarında Hristiyan öğeleri benimsemiş olan Almanya Masonları Taşra Büyük Locası’na bağlı Localarda atlarda Yunhanna incili açık durur. Bu Localarda ilk üç derecedeki Kardeşlere de Yuhanna çırağı, Yuhanna Kalfası ve Yuhanna Üstadı denir.

Üç Büyük Dünya Küresi İçin Milli Ana Büyük Loca
(Große National- Mutter Loge “Zu den drei Weltkugel”)


Bu büyük Locaya bağlı localarda ilk üç dereceden sonra, kardeşler terfi yoluyla aynı Büyük Locanın yüksek derecelerine devam edebilirler. 4. derecede çalışan Locaya “Eski Skoç Locası” denir ve Müntesiplerin Unvanı Eski Skoç Üstadıdır. 5, 6. ve 7 Derecede çalışan atölyeye İç Vadi, Müntesiplerinin unvanları ise sırasıyla Eski Skoç Üstadı, Seçilmiş Kardeş, İç Mabet Vaftizcisi, Tekâmül Emini ve 8. ve sonuncu derecede çalışan atölyeye En Yüksek İç Doğu denir ve müntesiplerin unvanı Birleşik Direktörlük Üyesi’dir. Bu derece aynı zamanda 1 den 8. Dereceye kadar tüm sistemin yönetim derecesidir.

(Almanya Masonları Taşra Büyük Locası, Mason Tarikatı)
(Große Landesloge der Freimaurer von Deutschland, Freimaurerische Orden)


Bu büyük Locaya bağlı localarda ilk üç dereceden sonra, kardeşler terfi yoluyla aynı Büyük Locanın yüksek derecelerine devam edebilirler. 4, 5 ve 6. derecede çalışan Locaya St. Andre Locası denir ve müntesiplerin Unvanları ise sırasıyla St. Andre Çırağı, St. Andre Kalfası ve St. Andre Üstadıdır. 7, 8, 9 ve 10. derecede çalışan atölyeye Şapitr denir ve müntesiplerinin unvanları ise sırasıyla Doğu Şövalyesi, Batı Şövalyesi, St. Yuhanna Emini Kardeş ve St. Andre Emini Kardeş’tir. 11. ve sonuncu derecede çalışan atölyeye En Yüksek Şapitr denir ve müntesiplerinin unvanı ise Mabet Üstadı veya Kırmızı Haçlı Şövalye Kumandanı’dır. Bu derece aynı zamanda 1 den 11. Dereceye kadar tüm sistemin yönetim derecesidir.

Eski ve Kabul Edilmiş Skoç Riti
(Alte und Angenommene Schottisches Ritus)


Bu sistem bizdeki skoç ritidir. Ancak bu ritin 1. 2. ve 3. Derecelerinde harpten önce çalışılmaktaydı. Harpten sonraki birleşmeden sonra ise ilk üç derecede çalışılmamaktadır. 4 den 33’e kadar dereceleri olan bu sistemde Olgunlaşma Locasında yalnız 4. Derecede, Şapitrde Yalnız 18. Derecede, Areopajda Yalnız 30. Derecede, Kardinaller Meclisi anlamına gelen Konsistoryum adı verilen atölyede yalnız 32. Derecede ve 33. ve sonuncu derecede yüksek şüra oluşmaktadır. Sonuncu derecede çalışılmaktadır.

Skoç ritine girebilmek için Almanya Birleşik Büyük Locasına, Amerika-Kanada Büyük Locasına ve Almanya Britanya Masonları Büyük Locasına Bağlı locaların ilk üç derecesinde çalışmış olması şartı aranır.

Royal York Dostluğu Büyük Locası
(Grosse Loge Royal York zur Freundschaft)


Adı Büyük Loca olmasına rağmen Almanya Birleşik Büyük Locasına bağlı olan bu büyük loca, büyük loca özelliklerine sahip değildir. İlk üç dereceden sonra yüksek derecede çalışan atölyeden gelen talep üzerine üye olunabilir. Yalnız 4. ve 5. Derecelerde çalışır. 4. derecede çalışan atölyeye iç vadi ve müntesiplerinin unvanı ise Hiramatik Kardeş’tir. 5. Derecede çalışan atölyeye en iç vadi denir. Bu Loca araştırmalar yaparak bağlı olduğu Büyük Locaya sunar. Üyeleri Büyük Üstat, Büyük Üstat yardımcısı ve üç yıl için seçilen kardeşlerden oluşur.

Organizasyon

Halen Almanya’da Birleşik Alman Büyük Localarına bağlı 5 muntazam Büyük Loca vardır.

Bunlar:

Almanya Eski Hür ve Kabul Edilmiş Masonlar Büyük Locası. Merkezi Bonn’dadır.
(Großloge der Alten Freien und Angenommenen Maurer Von Deutschland, GL AF u. AM v. D)


300’den fazla Loca ve yaklaşık 8.600 (2001 de 10.000) Kardeş üyesidir.

Alman Masonları Taşra Büyük Locası, Mason Tarikatı. Merkezi Berlin’dedir.
(Große Landesloge der Freimaurer von Deutschland, (FO) (GLL F v. D))


Yaklaşık 3.325 (2001'de 3.600) kardeş üyedir.

Yalnız Hıristiyanlar üye olabilirler, ancak hangi mezhebe mensup olduğu aranmaz.

Üç Büyük Dünya Küresi İçin, Milli Ana Büyük Loca, Merkezi Berlin’dedir.
(Große National-Mutterloge “Zu den Drei Welt Kugeln” (GNML 3WK))


40 Loca ve Yaklaşık 800 (2001 de 1000) Kardeş üyedir.

Milli Hıristiyan eğilimli bir öğreti sistemi vardır.

Amerikan Kanada Büyük Locası. Merkezi Frankfurt’tadır.
(American-Canadian Grand Lodge (A.F+A.M.ACGL))


36 Loca ve yaklaşık 830 Kardeş (2001 de 1000) üyedir.

Almanya Britanya Büyük Locası, Merkezi Duesseldorf’tadır.
(Grand Lodge of British Freemasons in Germany (GL BFG))


14 Loca ve yaklaşık 440 Kardeş (2001’de 500) üyedir.

Ayrıca felsefi derecelerde çalışan bir Büyük Loca ve bizim çok iyi bildiğimiz skoç riti vardır.

Royal York Dostluğu Büyük Locası. Merkezi Berlindedir.
Grosse Loge Royal York zur Freundschaft


Eski ve Kabul Edilmiş Skoç Riti. Merkezi Berlin’dedir.
Alte und Angenommene Schottisches Ritus


Yaklaşık 1860 Kardeş.

Yukarıdaki sayılara çift üyelikler dahil olduğundan gerçek toplam kardeş sayısı bu sayıların toplamının altındadır.

Almanya’daki Amerika Kanada ve Britanya Büyük Locaları (toplam 50 üye Loca vardır) daha çok askeri kuvvetlere bağlıdır ve Alman Masonluğu için anlamı yoktur. Localardaki Kardeş sayısı bu birliklerdeki personel sayısına bağlı olarak değişir.

1994 başında Alman Masonluğu yabancı askeri kuvvetler hariç yaklaşık 15.200 üyeye sahipti. Ancak üyeler arasında yaş ortalaması artmıştı.

1970 yılında toplam Kardeş sayısı 19.800, 2001 yılında 14.700 idi. Günümüzde ise yaklaşık 12.700’dür. Bu azalışın nedenini Alman toplumunun değişen yapısında aramak gerekir.

1933 yılında Almanya’da Mason Kardeş sayısı 80.000 – 90.000 arasındaydı.

İstatistiklere göre günümüzde dünyada 6,5 milyon mason vardır. Bunun 1,5 milyonu Avrupa’da, ki bunun da 1 milyonu İngiltere’dedir. Amerika Birleşik Devletleri ve Kanada’da yaklaşık 4 milyon, Orta ve Güney Amerika’da ise yaklaşık 1 milyon Mason vardır.

Almanya’daki Masonik kaynaklarda daima ünlü Masonlardan bahsedilir. Böylece politika, ekonomi, bilim ve sanatın zirvesinde olanların mason olduğu sanılır. Bu İngilizce konuşulan ülkelerde geçerli olabilir. Ancak Almanya'da durum başkadır. Almanya’da başlangıçta Masonluk çok çekiciydi, özellikle ilerici görüşte olanlar için Masonluk o zamanlar aydınlanma ile birlikte ortaya çıkan toplumun gelişmesinde katkısı olacak olan modern bir düşünce hareketi olarak görülüyordu. Masonluk 19. yüzyılda ve Weimar Cumhuriyetine kadar ulusal liberal düşünceli insanlar için de çok çekiciydi ve 19. YY’dan 20.Yüzyıla geçilen yıllarda en parlak dönemini yaşamıştı. Günümüzde Alman toplumunun ileri gelenlerinden çok az kişi masondur. Başka bir deyişle Alman Masonluğu çekiciliğini kaybetmiştir. Bunun nedenini geçmişteki önyargılar veya iftiralar olabileceği gibi günümüz Alman toplumunun karakterinde de aramak gerekir.

Almanya’daki Masonluk tarihi bize ve diğer ülkelerdeki Kardeşlerimizin ders alması gereken olaylarla doludur. Özellikle de dini ve siyasi fanatiklerin iktidarda oldukları ülkemizde alacak çok dersimiz vardır.

Evrenin Ulu Mimarı ilerlemeye çalıştığımız bu hakikat yolunda bize ve tüm dünya masonlarına yardımcı olsun.

Bu yazı ; Bornocu Ersan Tarafından yazılmış olup, , , kategorisine eklenmiştir. Bu ve buna benzer yazıları RSS 2.0 . ile takip edebilir, ve eğer istersende bu yazıya 1 yorumda sen yapabilirsin!

1 yorum for " Almanya'da Masonluk "

  1. Merhaba Ben Almanya Berlinde yaşamaktayım ve Masonlar Derneğine üye olmak istiyorum

Cevap Bırakın

Reklam