I - Türkiye Süprem Konseyi'nin (Kadîm ve Makbul İskoç Riti Şura-i Alî-i Osmanî) 1861 de Kurulması ve Etkinliğini Kaybetmesine Kadar Geçen Süreçte Oluşan Olayların Özet Dizgesi.

i. Kuruluş

Fransa Süprem Konseyi'nden (Supreme Conseil de France) verilen yetkiyle Prens Mehmet Abdülhalim Paşa tarafından, Osmanlı topraklarında yaşayan bazı yüksek dereceli masonların da bir araya gelmesiyle önce bu yetkiye dayanarak birkaç kişiye 33. derece verildikten sonra, Türkiye ve Mısır'ı kapsayan "Kadîm ve Makbul İskoç Riti Şura-i Alî-i Osmanî" (Türkiye Süprem Konseyi) 1861 de İstanbul'da kuruldu.

Kırım Savaşı'ndan sonra İngiliz masonların Prens Mehmet Abdülhalim Paşayı İstanbul'a davet ettiklerini, Fransa'da 33. dereceyi almış olmasına dayanarak, dokuz Türk kardeşe 33. dereceyi verdiğine inanıldığını ve 24 Haziran 1861 de "Kadîm ve Makbul İskoç Riti Şura-i Alî-i Osmanî'nın (Türkiye Süprem Konseyi) kurulduğunu, kendisinin de "Hakim Büyük Amir" (Grankomandör) seçildiğini bazı kaynaklar bildirmektedirler. Bu yönde yapılacak değerlendirmelerin, belge eksikliği ileri sürülerek, söylentilerden uzak tutulması ve özellikle belgelere desteklenen bilgilere dayalı olması gerekir. İngiliz masonlarının Prens Halim Paşayı İstanbul'a davet ettikleri konusu sadece bir söylentidir. Hiçbir kanıt yoktur ve gerçek dışıdır. Ayrıca o yıllarda Fransız Masonluğu ile Amerikan Masonluğunun Süprem Konsey olgusu üzerinde yoğunlaştıklarını, İngiliz Masonluğunun ise, Büyük Loca kapsamında ağırlığını sürdüren bir masonluk anlayışına sahip olduğunu görüyoruz. Zaten eğer İngiliz Masonluğu bu konuda bir etkinlik göstermiş olsaydı, az sonra göreceğimiz Güney Jürisdiksiyonu kaynaklı Amerikan belgelerinde, 1861 olgusunu tamamen Fransız Masonluğuna bağlayan ifadeler yer alamazdı.

1861 de kurulan bu Türkiye Süprem Konseyi'nin özgün adı "Kadîm ve Makbul İskoç Riti Şura-i Alî-i Osmani'dir. Ancak değişik yayınlarda, "Osmanlı İmparatorluğu Tarikat-ı Ekosiye-i Kadime ve Makbule Şurayı Alî-i Ekosiyesi", "Türkiye Eski ve Kabul Edilmiş İskoç Riti Süprem Konseyi", "Şura-i Alî-i Osmanî", "Türkiye Yüksek Şurası", "Türkiye Eski ve Kabul Edilmiş İskoç Riti Süprem Konseyi" (Supreme Conseil du Rite Ancient et Accepte pour la Turquie, Supreme Council of Turkey of the Ancient and Accepted Scottish) veya kısaca "Türkiye Süprem Konseyi" (Surpeme Conseil pour la Turquie) olarak değişik adlara rastlanılmaktadır. Metin içinde eğer özel bir tanımlamaya gereksinim duyulmuyorsa sadece "Türkiye Süprem Konseyi" terimi kullanılacaktır.

Diğer taraftan, 1869 ve 1880 A.B.D. Güney Jürisdiksiyonu Süprem Konseyi belgelerinde ise "Türkiye ve Mısır için Eski ve Kabul Edilmiş 33. Derece Süprem Konseyi" (Supreme Council of Turkey and Egypt of the 33d degree, Ancient and Accepted Rite, Supreme Conseil pour la Turquie et Pour l'Egypte du 33eme Degre du Rite Ecossais Ancien et Accepte) tanımlanması kullanılmıştır.

Bu dönemde kurulan "Türkiye Süprem Konseyi"nin diğer görevlilerinin kim olduklarına ilişkin çok belirgin olamayan çeşitli ve değişik bildirişler vardır. Bu nedenle, belge yokluğundan ve özellikle yabancı kaynaklarda, Türkiye Süprem Konseyi ile ilgili olarak sadece kuruluş tarihi verilmektedir. Bazı Eski ve Kabul Edilmiş İskoç Riti tarihi üzerinde çalışan bazı yazarlar, tüm bu görüş birliğine karşın, "Türkiye Süprem Konseyi'nin kuruluş tarihi olarak sadece 1909 tarihini vermekte ve 1861 tarihine değinmemektedirler. Bu konuda kasıtlı bir yaklaşım yoksa bu kez bilgi eksikliği söz konusudur. En azından bu kişilerin bu şekilde yargıya ulaşmalarının kaynağının, "A.B.D. Güney Jüridiksiyonu 33. Derece Güney Süprem Konseyi" tarafından "Türkiye Süprem Konseyi'nin Tanınması ile ilgili 1869 yılı "Kurul Raporları'nı doğrudan inceleyememiş oldukları düşünülebilir.

Türkiye Süprem Konseyi (2006), "Mason Derneği İç Tüzüğünün Bölüm I "Türkiye Süprem Konseyi'nin Temel İlkeleri" Madde 10'da "Türkiye Süprem Konseyi Eski ve Kabul Edilmiş İskoç Riti yasalarına göre 1861 yılında Türkiye'de kurulmuş tek düzenli Süprem Konsey'dir" demektedir. Böylece her yönüyle, "Türkiye Süprem Konseyi'nin 1861 de kurulduğu ve "tek düzenli Süprem Konsey" olduğu açık bir şekilde vurgulanmaktadır. Bongard (2002), bugünkü "Türkiye Süprem Konseyi'nin "1861 Türkiye Süprem Konseyi'nin bir devamı olduğunu önemle vurgulamaktadır. Bunun kanıtlanmasını, 1967 den sonra kurulan veya kendi tanımlamalarıyla 1967 de "reorganize olan" ve Anglo-Amerikan Jüridiksiyonları tarafından benimsenen Türkiye Yüksek Şurasını "farklı bir yapılanma niteliği içinde olması" nedeniyle ayrı bir sınıfta değerlendirmektedir.

R. Bongard'ın "Türkiye Süprem Konseyi'ni oluşturan üyelerin büyük bir çoğunluğu, Türkiye Büyük Locasından ayrıldı ve bir bölünme gerçekleşti. Bununla birlikte Süprem Konsey bütünlüğünü sürdürdü, tüm patentlerini ve arşivlerini korudu. 1861 yılında kurulmuş ve yasal olarak tanınmış bulunan bu Süprem Konsey, günümüzde de etkinliğini sürdürmektedir. Ancak 1967 yılından başlayarak, Amerika'daki Süprem Konseylerin yoğun baskısı altında, diğer süprem konseyler bununla ilişkilerini kesmek ve sadece 8 Aralık 1967 tarihinde Amerika Süprem Konseyleri Güney Jüridiksiyonu tarafından kurulmuş olan yeni Türkiye Süprem Konseyini tanımak zorunda kaldılar.

Eski Türkiye Süprem Konseyi üyelerini 1909 tarihinden beri var olan ama 1965 tarihinde isim değiştiren Türkiye Mason Büyük Locası'ndan gelen kardeşlerden oluşturdu." şeklindeki tanımlamaları günümüzde gerçekler ile en uyumlu yaklaşım olarak düşünülmelidir.

ii. Kuruluş Sonrasında Türkiye Süprem Konseyi İle İlgili Gelişmeler

"Türkiye Süprem Konseyi" kuruluşundan 3 yıl sonra merkezini İstanbul'dan İzmir'e taşımıştır. O tarihte "Türkiye Süprem Konseyi"ne bağlı 3 simgesel Loca, 7 Roz Krua şapitri ve 3 Konsistuvar vardı; "Hakim Büyük Amir" (Egemen Gran Komandör) görevinde Hyde Clarke bulunmaktaydı; daha sonraları Hyde Clarke Türkiye'den ayrıldığı için Süprem Konsey'in yönetimi Constantine G. Carrere ve yönetsel işlemler Büyük Sekreter Joseph Langdon kardeşler tarafından yürütülmüştür.

1864 yılında Türkiye Süprem Konseyini "reorganize eden" Hyde Clarke İngiliz uyrukludur. Osmanlı İmparatorluğunda yaşayan diğer ülke uyruklularından farklı bir ayrıcalığı bulunmamaktadır. Zaten kendisi Fransa Süprem Konseyi'nin bir üyesidir ve bu nedenle kendisine Türkiye Süprem Konseyi'hi "reorganize etme" yetkisi verilmiştir. Bu nedenle de yapılan düzenlemeye hiçbir "Masonik Birim" karşı çıkmamıştır. Hyde Clarke Süprem Konsey düzeyindeki masonik etkinliklerini sadece Fransa Süprem Konseyi'nden aldığı yetkiyle gerçekleştirmiştir. Böyle bir "yetki" kendisine herhangi bir başka Büyük Loca veya Süprem Konsey tarafından hiçbir zaman verilmemiştir.

1869 da A.B.D.'de Charleston "Güney Ana Jürisdiksiyonu" veya "Charleston Süprem Konseyi" (Supreme Council of Charleston) tarafından 1861 de Prens Mehmet Abdülhalim Paşa tarafından kurulan "Türkiye Süprem Konseyi" yasal olarak kabul edildi, onayladı, tanındı ve durum tüm dünyaya ilan edildi.

1876 da İstanbul'da "Türkiye Süprem Konseyi" İskandinav Ülkeleri ve İngiltere dışında Fransa, İtalya, Macaristan, İsviçre, Belçika ve Mısır Süprem Konseyleri tarafından tanındığı bildirilmektedir. Bu konuda da tanınmayı doğrulayan önemli düzeyde belge eksiklikleri söz konusudur.

Bazı kaynaklar, 1880 yılında İstanbul'da Türkiye Süprem Konseyi'nin Fransa'dan "Fransa Süprem Konseyi" aracılığıyla Anadolu'daki kıtlığa yardım etmelerini istediğini fakat buradan hiçbir sonuç alamadığını belirtmektedirler. Bu belgeler, Türkiye Süprem Konseyi'nin 1880 yılında varlığını sürdürdüğüne önemli bir işaret olmaktadır.

1861 de kurulan "Türkiye Süprem Konseyi"nin 19. yüzyılın sonlarına doğru uykuya yatmasından sonra, Haziran 1907 de Belçika'da Brüksel'de yapılan "Eski ve Kabul edilmiş İskoç Riti Süprem Konseyleri Konferansı'nda Mısır Yüksek Şurası'nın (Mısır Süprem Konseyi, Supreme Conseil d'Egypt) önerisiyle "Türkiye'de artık bir "Süprem Konsey" bulunmadığı gererekçesiyle Türkiye'de bir "Süprem Konsey" kurulması gerektiği konusu gündeme getirildi. Genel Kurulda, "Belçika Süprem Konseyi" (Supreme Conseil de Belgique) Grankomandörü Kont E. Goblet d'Alviella'nın girişimleri sonunda "Belçika, Fransa, İtalya, Macaristan ve İsviçre Süprem Konseyleri" destekleriyle, Türkiye'de Yüksek Şura'nın (Süprem Konsey) uyandırılmasına karar verildi. Bu amaçla çalışmaları başlatmak üzere, İstanbul'da 1. Kolordu 2. Selimiye Süvari Fırkası Komutanı ve "1861 Türkiye Süprem Konseyi'nin Grankomandörü Prens Mehmet Abdülhalim Paşanın yeğeni Prens Aziz Hasan Paşa ve danışman (müşavir) olarak Jozef Sakakini Genel Kurul tarafından bu amaçla görevlendirildi. Bunun sonucu, 24 haziran 1909 da İstanbul'da "Türkiye Süprem Konseyi" yeniden kuruldu ve Prens Aziz Hasan Paşa Grankomandör seçildi.

II - A.B.D. Güney Jüridiksiyonu 33. Derece Güney Süprem Konseyi "Kurul Raporları" (Transactions) ve Resmî Bültenlerinin (Offîcial Bulletin) Oluşturulması Konusunda Kısa Bilgiler.

A.B.D. Güney Jurididiksiyonu Süprem Konseyi Grankomandör A. Pike tarafından 1860 yılı Genel Kurulunun açılış konuşmasında (Allocutions) yaptığı bir öneriyle A.B.D. Güney Jüridiksiyonu 33. Derece Güney Süprem Konseyi Kurul Raporlarının (Transactions of the Supreme Council of The 33d Degree for the Southern Jurisdiction of the United States) yayınlanmasına karar verildi ve aynı yıl yayınına geçildi; 1915 Genel Kurulunda ise alınan bir kararla 1857 - 1913 yılları arasındaki Kurul Raporları'nın (Transactions) indekslenmesine karar verildi ve bu işlem 1971 de tamamlanabildi.

Yine, A.B.D. Güney Jurididiksiyonu Süprem Konseyi Grankomandör A. Pike tarafından 1869 yılı Genel Kurulunun açılış konuşmasında (Allocutions) yaptığı bir öneriyle A.B.D. Güney Jüridiksiyonu 33. Derece Güney Süprem Konseyi Resmî Bulteni'nin (Official Bulletin of the Supreme Council of The 33d Degree for the Southern Jurisdiction of the United States) yayınlanmasına ve her yıl bu Bülten'nin 1. Resmî (Official), 2. Kamuya Açık (Domestic Unofficial), 3 Dış İlişkiler (Foreign), 4. Tarihsel (Historical) ve 5. Değişik konular (Miscellaneous) olmak üzere 5 ayrı çeşit basımlarının da yapılmasına karar verildi.

Türkiye Süprem Konseyi'nin ilk kez dünyadaki Eski ve Kabul Edilmiş İskoç Riti kuruluşları arasında varlığının genel olarak tanınmasına, bu tanınmanın bir kanıtla belgelenmesine A.B.D. Güney Jüridiksiyonu 33. Derece Güney Süprem Konseyi Kurul Raporlarının (Transactions of the Supreme Council of The 33d Degree for the Southern Jurisdiction of the United States) ve bunun doğrulanmasına A.B.D. Güney Jüridiksiyonu 33. Derece Güney Süprem Konseyi Resmî Bülteni (Official Bulletin of the Supreme Council of The 33d Degree for the Southern Jurisdiction of the United States) kaynak olmuşlardır. Bu makalede verilen belgeler her iki kaynaktan doğrudan alınarak bilgilerinize sunulmuştur.

1869 yılı "A.B.D. Güney Jüridiksiyonu 33. Derece Güney Süprem Konseyi Kurul Raporları" (Transactions of the Supreme Council of The 33d Degree for the Southern Jurisdiction of the United States) ile 1880 yılı Resmî Bülteni (Official Bulletin of the Supreme Council of The 33d Degree for the Southern Jurisdiction of the United States) üzerinde yapılacak değerlendirmelerde önemle dikkat edilmesinde yarar görülen açıklama:

1861 de kurulan Türkiye Süprem Konseyinin (Şura-i Alî-i Osmanî) A.B.D. Güney Jüridiksiyonu Süprem Konseyi (İlk Süprem Konsey) tarafından ve uluslararası düzeyde tanınmasına kaynak olan 1869 yılı A.B.D. Güney Jüridiksiyonu 33. Derece Güney Süprem Konseyi Kurul Raporları (Transactions of the Supreme Council of The 33d Degree for the Southern Jurisdiction of the United States) ile 1880 yılı A.B.D. Güney Jüridiksiyonu 33. Derece Güney Süprem Konseyi Resmî Bülteni (Official Bulletin of the Supreme Council of The 33d Degree for the Southern Jurisdiction of the United States), uluslararası düzeyde tanınmasında, en önde gelen tarihsel belge ve kanıtları olduğu bir gerçektir. Bu belgeler yayın olarak Türkiye "Türkiye Süprem Konseyi"nin tanınmasının uluslararası düzeyde onaylandığının dayandığı ana ve en temel belgeleri oluşturmaktadır ve bunların Masonluk Tarihimizin en kabul edilen ve somut kanıtları oldukları gerçeği unutulmamalıdır.

III - A.B.D. Güney Jüridiksiyonu 33. Derece Güney Süprem Konseyi tarafından Türkiye Süprem Konseyi'nin Tanınması ile ilgili 1869 yılı "Kurul Raporları"nda (Transactions of the Supreme Council of The 33d Degree for the Southern Jurisdiction of the United States) ve 1880 yılı Resmî Bulteninde (Official Bulletin of the Supreme Council of The 33d Degree for the Southern Jurisdiction of the United States) Belirtilen Tanıma Kayıtları.

ETKİNLİK RAPORLARI (TRANSACTİONS) - 1869

1861 de kurulan Türkiye Süprem Konseyinin (Şura-i Alî-i Osmanî) A.B.D. Güney Jüridiksiyonu Süprem Konseyi (İlk Süprem Konsey) tarafından ve uluslararası düzeyde tanınmasına kaynak olan 1869 yılı "A.B.D. Güney Jüridiksiyonu 33. Derece Güney Süprem Konseyi Kurul Raporları"nda (Transactions of the Supreme Council of The 33d Degree for the Southern Jurisdiction of the United States) belirtilen metin:

BELGE 1-A

BELGE 1-B

BELGE 1-C

BELGE 1-D

BELGE 1-E


İngilizce Metnin Türkçe Çevirisi:

TÜRKİYE

Pek Aydın Goodall Kardeşimizin Kuzey Jüridiksiyonu için Süprem Konseyine sunduğu rapordan, İstanbul'da (Constantinople) 1868 yılında İngiltere Büyük Locasının belirgin bir varlığının bulunmakta olduğunu, jüridiksiyonu içinde, ilki 1859 da kurulmuş, toplam 12 locasının bulunduğunu öğrendim. Burada, Fransa Büyük Doğusunun (Grand Orient de France) yetkisiyle aynı yıl içinde kurulmuş olan Boğaziçi Yıldızı (L'Etoile du Bosphore) isimli bir Fransız Locası vardır; ve 1868 de, Türkiye ve Mısır'da değişik Büyük Kuruluşların (Büyük Localar) otoritesi altında çalışan toplam olarak yaklaşık 35 loca bulunmaktadır.

Pek Aydın Goodall tarafından : "1861 yılında, Fransa Süprem Konseyinden 33. dereceyi aldığını belirten bir Fransız kardeşin, Türkiye ve Mısır için İstanbul'da (Constantinople) Eski ve Kabul Edilmiş İskoç Riti'nde, 33. derecenin Süprem Konseyini kurmuş olduğu; fakat bazı düzensizliklerin ortaya çıktığı ve böyle bir Büyük Kuruluşun kurulabilmesi için özel yetki gerektiği ve sürecin uyku durumunda kaldığı belirtilmektedir. 1864 yılında Pek Aydın Hyde Clarke Kardeş Fransa Süprem Konseyi'nden 33. dereceyi almış ve Türkiye ve Mısır için Süprem Konseyi yasallığa kavuşturacak yetkilere sahip olduğunu ileri sürmüş ve Vadi veya Doğusunu İzmir'e (Symrna) taşımış, 1762 ve 1789 Büyük Yasaları veya Anayasasına (Constitutions) dayanan masonik yetkisini orada kullanmaya başlamış ve şu anda jüridiksiyonu altında 3 Simgesel Loca, 7 Roz Krua Şapitri ve 3 Konsistuarı bulunmaktadır. Pek Aydın Hyde Clarke Kardeş halen Egemen Grankommandördür; fakat kendisinin yaklaşık 2 yıl önce, Türkiye'den ayrılmasından beri, Pek Aydın Constantine G. Carrere Kardeş 33°, Büyük Genel Yazman Joseph Langdon'la 33° beraber bu makamın gereklerini, yerine getirmektedirler. Herhangi yabancı bir masonik kuruluş tarafından daha henüz tanınmamış olması nedeniyle Pek Aydın Hyde Clarke Kardeşin, Süprem Konseyi reorganize etme, 33. dereceyi verme ve Localara, Şapitrlere ve Konsistuarlara ruhsat (patent) verme özel yetkilerine sahip olup olmadığı sorusunu yalın olarak ortaya çıkarmaktadır." şeklinde belirtilmektedir.

1802 de Charleston'da A.B.D. Süprem Konseyi üyesi olan ve 1803 te donatıldığı görevle Fransız Batı Hint Adalarında bu Kuruluşun Büyük Temsilcisi olmasıyla, buradaki üyeliği sona eren ve Fransız Rüzgaraltı ve Rüzgarüstü Adalarında kurulacak Süprem Konsey'in Egemen Grankomandörü olarak atanmış olan ve Santo Domingo Adasında bir Süprem Konsey kurmuş olan Pek Aydın Kont Auguste Alexandre de Grasse kardeş tarafından 1804 te Fransa Süprem Konseyi kurulmuştur. Bu adada (Santo Domingo Adası) Fransızlar sınır dışı edildikten sonra Fransa'ya dönmüş ve özel bir yetki almadan ve fakat Egemen Büyük Genel Denetçi ve Fransız Rüzgaraltı ve Rüzgarüstü Adaları Süprem Konseyi Grankomandörü olarak Fransa Süprem Konseyini kurmuştur. Bugüne kadar kimse bu yetkiyi kendisinin hangi düzenden veya hangi makamdan aldığını sormamış; veya 1717 de kurulan İngiltere Büyük Locasının hangi formüle göre kurulduğunu veya Fransız Masonluğunun İngiltere Büyük Locasından bağımsızlığını alarak Fransa Büyük Locası kurulduğunda kimse bunu sorgulamamıştır.

Fransa Büyük Doğusunun kuruluşundan daha düzensiz hiçbir şey olamaz ki, bu kuruluş Fransa Büyük Locası'na başkaldıranlar tarafından oluşturulmuş bir komitenin ihanetiyle kurulmuştu.

Torino'daki İtalya ve İspanya Süprem Konseyleri Fransa'da İmparatorluk döneminde Fransa Süprem Konseyi Grankomandörü olarak Pek Aydın De Grasse kardeş tarafından veya kendisinden alınan yetkiyle kurulmuş; ve Belçika Süprem Konseyi de Pek Aydın De Grasse kardeşin Grankomandörlüğünün devam ettiği dönemde Fransa Süprem Konseyince görevlendirilen Pek Aydın General Rouyer tarafından kurulmuştur. Belçika Süprem Konseyi, benim kendilerinin 1802 de Pek Aydın de Grasse Kontu tarafından kurulduğunu ileri sürdüğümü belirtmekle gerçeği saptırmaktadır.

A.B.D. Süprem Konseyi tarafından verilmiş özel bir yetki olmadan, A.B.D. Kuzey Jüridiksiyonu Süprem Konseyi Pek Aydın Emmanuel de la Motta kardeş tarafından kuruldu, ve bu eylemi daha sonra imzalanarak onaylandı.

İngiltere Süprem Konseyi, daha önce yayınlandığı ve karşı çıkılmadığı gibi, Boston'dan bir yazıyla verilen yetkiye dayanılarak kurulmuştur. Üyelerine 33. derecenin nasıl verildiği ve bunların nasıl göreve getirildiklerini bilmiyoruz.

Ayrıca, İskoçya için Süprem Konseyin kim tarafından ve hangi yetkiyle kurulduğunu bilmemekle birlikte, sadece, bundan on yıl önce, bu Konseyin İngiltere, Galler ve vd. Egemen Grankomandörü Pek Aydın Henry Beaumont Leeson tarafından Eski ve Kabul Edilmiş İskoç Riti'nin düzenli bir Kurumu olarak görülmediğini biliyoruz.

Bir Kardeş, Fransa Süprem Konseyinden yetki aldığını ileri sürerek ve bu yetkiye dayanarak bir Avrupa Ülkesinde bir Süprem Konsey kurma hakkına sahiptir ve bu almış olduğu yetkisini de ortaya koyması zorunludur. Eğer bir kimse Egemen Büyük Denetçi ve bir Süprem Konseyin eylemli (aktif) üyesi ise, özel bir görevlendirmeye gerek olmadan, 1786 Büyük Yasaları'nın tartışmasız hükmüne göre, Türkiye'de bir Süprem Konsey kurma yetkisine de sahiptir.

Bununla beraber, eğer bir yetkiye isteği varsa ve yükümlülüklerin kullanılmasında bir düzensizlik var idiyse de, Pek Aydın Hyde Clarke kardeş çok tanınmış bir ingiliz masonu, aynı şekilde bilgili ve saygıdeğer bir beyefendidir. Amiral Sir Sydney Smith Fransa'da yüksek düzeyde bir masonik görevliydi ve Clarke kardeşimizi Fransa Süprem Konseyinde 33. dereceye yükseltmeye ve kendisine Türkiye ve Mısır Süprem Konseyini düzene koyma görevini vermesine; ayrıca, aynı zamanda Bab-ı Alî nezdinde Büyük Britanya'nın Büyükelçisi olan, yüksek düzeydeki görevlisi Sir Henry Earle Lytton Bulwer'in de buraya üye ve büyük görevli olmasında hiçbir engel yoktu. Eğer, Pek Aydın Hyde Clarke kardeş böyle bir görevi ve böyle bir yetkiyi aldığını ileri sürüyorsa, hiç kuşkusuz bunlara gerçekten sahipti. Aynı yöntemle kurulan bazı Güney Amerika Konseylerinin varlıkları, kuruluş düzenlilikleri ve kurucularının ileri sürdükleri yetkiler (karşı çıkacak kanıt ve savların olmaması nedeniyle) her zaman geçerli sayılmıştır. Kurumumuzun onursal bir üyesi olan Pek Aydın Vincente A. De Castro kardeşimiz, Egemen Grankomandör tarafından kendisine verilen yetkiyle, regülarize edilmesi gerekli görüldüğü takdirde, Küba ve Batı Hint Adaları Süprem Konseyini düzene sokmak üzere Küba'ya tarafımızdan gönderildi.

Yüksek dereceli bir İngiliz Kardeşimiz (bir kadoş şövalyesi) tarafından bana yazılan, bu Pek Aydın kardeşimizle ilgili notta belirtildiğine göre: "Bir İngiliz Mezzofanti olan, yaklaşık otuz kadar dil ve lehçeyi konuşabilen ve yazabilen, 33 dereceli bir Fransız ve Fransa Süprem Konseyinin gerçek bir üyesi olan Dr. Hyde Clarke burada bulunmaktadır."

Aynı zamanda, kesinlikle yadırganacak bir durum da, kurucusunun ve Pek Aydın Clark kardeşimizin güçlerini dayandırdıkları Fransa Süprem Konseyini ve de adı geçen Pek Aydın Kardeşimizi yalandan tanıyan İngiliz ve Galler Süprem Konseyinin ya Türkiye ve Mısır Süprem Konseyini tanımaması ya da onu düzensiz ilan etmesi gerekirdi. Londra Masonlar Dergisinde (London Freemason' Magazine), dikkati üzerine çekmek için yeterince sıklıkta varlığı duyurulmuştu. Bazı şekillerde ve zamanda bunun sorgulandığını duymamıza karşılık, en azından bizler, yasallığına ters düşecek herhangi bir şey bilmiyoruz. Neden ve ne temelinde sorgulamanın yapıldığını bilmiyoruz. Belki de bu durum, kuruluş sırasında, Türkiye ve Mısır'da Eski ve Kabul Edilmiş İskoç Riti'nin bir Kurumunun ve bu kuruluşu yönetecek bir Süprem Konseyi'nin bulunmamasından ortaya çıkmış olabilir.

Bunun yanında, ne böyle bir kuruma bağlı herhangi bir alt kuruluşunun olup olmadığını bilmediğimiz gibi, bahsi geçen kurumun Masonik Güç olarak ilgilendirilmiş sadece silik bir görüntünün ötesine geçip geçmediği konusunda bile kanımız oluşmuş değildir.

Ancak bu itiraz, şu anda bana pek de akıllıca gelmeyen bir şekilde, geçmişte yetkimiz altında kurduğumuz Küba ve Meksika Süprem Konseyleri için yapılsaydı, bir o kadar geçerli olabilirdi. Fakat Fransa, Belçika, İspanya ve İtalya Süprem Konseyleri de benzer şekilde kurulmuştu. Hatta İngiltere, İskoçya ve İrlanda Süprem Konseylerinin dahi kurulduklarında hatırı sayılır bir varlıkları yoktu. Bunların hepsi de kendi alt ve bağlı kuruluşlarını hemen oluşturdular. Bunları gerçekleştiremiyen bir Süprem Konsey meyve vermeyen bir ağaca veya çöl ortasındaki bir taş sütununa benzer.

Eğer, Türkiye ve Mısır Süprem Konseyinin bugün de gerçek ve yararlı bir varlığı varsa, diğer kuruluşlar hakkında varsayımda bulunmadan düzenliliklerini doğrudan eleştiri konusu yapmadığımız ve geçerli gördüğümüz gibi, benzer şekilde düzenliliği üzerinde doğrudan bir kuşku olmayan diğer kurumlara tanıdığımız ayrıcalıkları burada da tanımakla yükümlüyüz ve bizler olumlu yarar sınırları içinde kalacağız. Hele böyle, Pek Aydın Hyde Clake gibi bilgili, çok saygın ve Mason olan bir beyefendiye hilekârlık gibi bir suç işlemiş olacağını varsaymayı yakıştıramayız. Ancak, Süprem Konseylerin çoğalmaları gereksinmeye ve sağduyuya dayanmadan olmamalıdır; böyle oluşumlar yararsız olacaklardır ve bundan sonra böyle yeni bir kuruluşun saygıdeğer ve gerçek bir Kurum olarak tanınması akılcı bir yaklaşım olmayacaktır. Eğer, bundan sonrası için Türkiye ve Mısır Süprem Konseyi'nin böyle bir kurum olduğunun bir değerlendirmesini yapacak olursak, onu oluşturan yetki, açık bir şekilde yasadışı olmadığı takdirde, bizler onunla dostane ilişkilere girmeye hazırız. Bugün için, varlığının kanıtını dayandırdığı kurumun onayını almayı başaramamış olmasıyla beraber, bu kuruma bağlı kuruluşların sayısı ve etkinliğine ilişkin bilgiler ve ek olarak kuruluş yetkisini aldığı makam konusunda bilgi istemenin ve de bu bilgiler edilinceye kadar onunla doğrudan işbirliği ya da dostça ilişki kurmayı ertelemenin doğru ve akılcı olacağı kanısını taşımaktayım.

RESMÎ BÜLTEN (OFFICIAL BULLETIN) - 1880

1861 de kurulan Türkiye Süprem Konseyinin (Şura-i Alî-i Osmanî) A.B.D. Güney Jüridiksiyonu Süprem Konseyi (İlk Süprem Konsey) tarafından ve uluslararası düzeyde tanınmasına kaynağın bir yinelemesi olan 1880 yılı A.B.D. Güney Jüridiksiyonu 33. Derece Güney Süprem Konseyi Resmî Bulteni'nde (Official Bulletin of the Supreme Council of The 33d Degree for the Southern Jurisdiction of the United States) belirtilen metin :

BELGE 2-A

BELGE 2-B

İngilizce Metnin Türkçeye Çevirisi:

Türkiye ve Mısır Süprem Konseyi, Fransa Süprem Konseyinden bir Egemen Genel Denetçi tarafından 1861 de kurulmuş ve daha sonra bunu İzmir'e taşıyan Pek Aydın Hyde Clarke kardeş tarafından yeniden yapılandırılmış ve reorganize edilmiştir. Çok sık belirtilen raporunda Pek Aydın Goodall ve Findel kardeşin Masonluk Tarihi'de Mısır ve Arabistan Süprem Konseyinin içinden çıktığı, bu Süprem Konsey'in düzenli ve tanınmış olduğu belirtilmektedir (1869 Charleston Kurumsal Kayıtları, sayfa 175-178)

IV - Türkiye Konseyi'nin 1866 - 1868 Yılları Arasındaki Bir Etkinliğini Kanıtlayan Belge

BELGE 2-C

RESMÎ BÜLTEN (OFFİCİAL BULLETIN) - 1880

1861 de kurulan Türkiye Süprem Konseyi'nin (Şura-i Alî-i Osmanî) 1866 - 1868 yılları arasındaki bir etkinliğini kanıtlayan belgeye ilişkin 1880 yılı A.B.D. Güney Jüridiksiyonu 33. Derece Güney Süprem Konseyi Resmî Bulteni'nde (Official Bulletin of the Supreme Council of The 33d Degree for the Southern Jurisdiction of the United States) belirtilen metin:

Özgün Metin:

İngilizce Metnin Türkçeye Çevirisi:

..... Şimdi de özetlemek ve sonuçlandırmak amacıyla, anımsayacak olursak: Mısır'a Eski ve Kabul Edilmiş İskoç Riti Mısır'a uyumsuz, yüzeysel, düzensiz olarak ve el yordamıyla 1964 te İtalya'dan girmiştir ve bunlar bugünkü Mısır Süprem Konseyi'nin ilk öğesini oluştururlar: 1866 dan 1868 e kadar kendisini bağımsız, yetkisini aldığı özgün otoriteye göre tanınmış olduğunu ilan eden, Türkiye Konseyi tarafından bir çok kardeş 33 dereceli yapıldı; ve belirtilecek olursa, Süprem Konseyimizin (Mısır) 1878 de izleyecek yol daha düzenli ve tam deneyimli olmak için hesaplanarak pekiştirilmiştir.

V - 1869 ve 1880 Belgeleriyle İlgili Yorumlamalar, Açıklamalar ve Bunlardan Çıkartılabilecek Sonuçlar

1869 tanınma belgesi'nin 1861 Türkiye Süprem Konseyini tanıdığının açık, kesin ve tartışmasız ifadesini: "Eğer, Türkiye ve Mısır Süprem Konseyi bugün de gerçek ve yararlı varoluşa sahipse, diğer kuruluşlar hakkında varsayımda bulunmadan düzenliliklerini doğrudan eleştiri konusu yapmadığımız ve olumlu karşıladığımız gibi, benzer şekilde sürekliliği doğrudan yargılanmayan diğer kurumlara tanıdığımız ayrıcalıkları burada da tanımakla yükümlüyüz ve bizler olumlu yarar sınırları içinde kalacağız." (If the Supreme Council of Turkey and Egypt still has a real and useful existence, we shall be bound to give it the benefit of the same presumptions which obtain in favor of other bodies whose regularity is not directly impeached.) tümcesi oluşturmaktadır.

1880 tanınma yineleme belgesinden ve devamından, 1861 Türkiye Süprem Konseyi'nin reorganize edildiğini (The S:. C:. for Turkey and Egypt.....) 1866 dan 1868 e kadar kendisini bağımsız, yetkisini aldığı özgün otoriteye göre tanınmış olduğunu ilan eden, Türkiye Konseyi tarafından bir çok kardeş 33 dereceli yapıldığını (That from 1866 to 1868 several Bros:. made 33° by the S:. C:. for Turkey, declared themselves independent and were accordingly recognized by their original authority) ve bu Süprem Konseyin düzenli ve tanınmış olduğu (as a regular and recognized S:. C:.) öğrenmekteyiz ve bu da 1861 Türkiye Süprem Konseyinin uluslararası düzeyde tanınmış olduğuna çok önemli diğer bir kanıtı oluşturmaktadır.

Ayrıca, sadece 1880 tanınma yineleme belgesi'nde geçmekle beraber, 1878 de Mısır ve Arabistan Süprem Konseyini düzene sokma görevini de üstlendiğinin belirtilmesi 1861 Türkiye Süprem Konseyi'nin uluslararası düzeyde varlığının kabul edilmiş ve bu tarihte de etkin olduğunu gösteren bir diğer kanıttır.

1880 yılında İstanbul'da Türkiye Süprem Konseyi'nin Fransa'dan Anadolu'daki kıtlığa yardım istedi fakat hiçbir sonuç alamadığı belirtilmesi belirtilmesi yine bu tarihte de etkinliğini sürdürdüğünü göstermektedir.

DİPNOTLAR:
Belge 1 a - 1869 yılı "A.B.D. Güney Jüridiksiyonu 33. Derece Güney Süprem Konseyi Kurul Raporları" İç Kapağı. (Transactions of the Supreme Council of the 33d Degree for the Southern Jurisdiction of the United States, Gr.'. Or.'. of Charleston, May 1868 Or.'. of St. Louis, Sept. 1868. Masonic Publishing Company, New York, 1869)

Belge 1 b - 1869 yılı "A.B.D. Güney Jüridiksiyonu 33. Derece Güney Süprem Konseyi Kurul Raporları" sayfa 175. (Transactions of the Supreme Council of the 33d Degree for the Southern Jurisdiction of the United States, Gr:. Or:. of Charleston, May 1868 Or:. of St. Louis, Sept. 1868. pp. 175 - 178. Masonic Publishing Company, New York, 1869)

Belge 1 c - 1869 yılı "A.B.D. Güney Jüridiksiyonu 33. Derece Güney Süprem Konseyi Kurul Raporları" sayfa 176. (Transactions of the Supreme Council of the 33d Degree for the Southern Jurisdiction of the United States, Gr:. Or:. of Charleston, May 1868 Or:. of St. Louis, Sept. 1868. pp. 175 - 178. Masonic Publishing Company, New York, 1869)

Belge 1 d - 1869 yılı "A.B.D. Güney Jüridiksiyonu 33. Derece Güney Süprem Konseyi Kurul Raporları" sayfa 177. (Transactions of the Supreme Council of the 33d Degree for the Southern Jurisdiction of the United States, Gr:. Or:. of Charleston, May 1868 Or:. of St. Louis, Sept. 1868. pp. 175 - 178. Masonic Publishing Company, New York, 1869)

Belge 1 e - 1869 yılı "A.B.D. Güney Jüridiksiyonu 33. Derece Güney Süprem Konseyi Kurul Raporları" sayfa 178. (Transactions of the Supreme Council of the 33d Degree for the Southern Jurisdiction of the United States, Gr:. Or:. of Charleston, May 1868 Or:. of St. Louis, Sept. 1868. pp. 175 - 178. Masonic Publishing Company, New York, 1869)

Belge 2 a - 1880 yılı "A.B.D. Güney Jüridiksiyonu 33. Derece Güney Süprem Konseyi Resmî Bülteni" İç Kapağı. (Official Bulletin of the Supreme Council of the 33d Degree for the Southern Jurisdiction of the United States, Volume IV, No. 1., January 1, 1880)

Belge 2 b - 1880 yılı "A.B.D. Güney Jüridiksiyonu 33. Derece Güney Süprem Konseyi Resmî Bülteni" sayfa 547. (Official Bulletin of the Supreme Council of the 33d Degree for the Southern Jurisdiction of the United States, Volume IV, No. 1., January 1, 1880, p. 547)

Belge 2 c - 1880 yılı "A.B.D. Güney Jüridiksiyonu 33. Derece Güney Süprem Konseyi Resmî Bülteni" sayfa 548. (Official Bulletin of the Supreme Council of the 33d Degree for the Southern Jurisdiction of the United States, Volume IV, No. 1., January 1, 1880, p. 548)

Bu yazı ; Bornocu Ersan Tarafından yazılmış olup, 1869 , 1880 , Önder Tuzcu , Türkiye Süprem Konseyi kategorisine eklenmiştir. Bu ve buna benzer yazıları RSS 2.0 . ile takip edebilir, ve eğer istersende bu yazıya 1 yorumda sen yapabilirsin!

Eski ve Kabul Edilmiş İskoç Riti Tü...

1909 Uyanışı

İlk Seçim Oturumu

İlk Uluslararası Yazışma